15.9.11

ΕΛΕΝΗ ΜΕΝΕΓΑΚΗ: ΓΙΑΤΙ ΠΟΥΛΑΕΙ; ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΟΥ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟΥ

Στα 18 χρόνια τηλεοπτικής της παρουσίας, η Ελένη Μενεγάκη κατάφερε το αδιανόητο για Έλληνα celebrity: Να συνεχίζει να αυξάνει τις πωλήσεις των περιοδικών όταν βρίσκεται στο εξώφυλλό τους (με μία απλή φωτογραφία, χωρίς καν δήλωσή της), να ανεβάζει τα νούμερα των εκπομπών στις οποίες σχολιάζεται, να δέχεται υπερδιπλάσια «χτυπήματα» σε sites όταν αναφέρεται είδηση για εκείνη, να ενδιαφέρει, να μετατρέπεται σε κοινωνιολογικό και κοινωνικό φαινόμενο. Και κυρίως, να συνεχίζει να πουλάει σε φρενήρεις ρυθμούς.
«Δεν ξέρω τι σημαίνει διάσημη για την Ελλάδα. Το ότι έχω διάρκεια και είμαι τόσα χρόνια στην τηλεόραση είναι κάτι που με ικανοποιεί. Εμένα, αυτό μου λέει κάτι: Η διάρκεια», δήλωνε η Ελένη Μενεγάκη τον Σεπτέμβριο του 2008, στο περιοδικό Down Town. Και αυτό, ήταν το μόνο που δεν άλλαξε, στα δύο χρόνια που ακολούθησαν. Το πρωί του Σαββάτου 30 Ιανουαρίου 2010, για πρώτη φορά στην ιστορία του περιοδικού Τύπου στην Ελλάδα, τα δύο μεγαλύτερα περιοδικά celebrity, το Hello! και το OK!, με τίτλους «Τέλος- Ελένη Μενεγάκη Γιάννης Λάτσιος» (Τ.224, περιοδικού Hello!) και «Γιατί αποφάσισαν να χωρίσουν» (T.222 περιοδικού OK!), προχώρησαν σε έκτακτες εκδόσεις, με εκτενές ρεπορτάζ για τι προκάλεσε τη ρήξη και το τέλος του «παραμυθένιου γάμου» (σαφέστατα μια πρωτιά για τα εκδοτικά αντανακλαστικά της χώρας που, μέχρι τότε, κινητοποιούνταν μόνο σε καταστροφές, σεισμούς, αλλαγές κυβερνήσεων, προκήρυξη εκλογών, παραιτήσεις κυβερνητικών στελεχών), ξεπερνώντας στο σύνολό τους τις 130 χιλιάδες πωλήσεις όταν, σε κανονικές εκδόσεις τους, κάθε Τετάρτη, φτάνουν τις 60 χιλιάδες. Είχε προηγηθεί, το προηγούμενο βράδυ, η ανακοίνωση του διαζυγίου της Ελένης Μενεγάκη και του Γιάννη Λάτσιου, με κρόουλ από το δελτίο ειδήσεων του Star που προανάγγελλε το «διαζύγιο βόμβα» που θα αναστατώσει τη show biz, με τη θεαματικότητα να εκτοξεύεται (για το επόμενο Σαββατοκύριακο «των αναλύσεων», των «ζωντανών συνδέσεων έξω από το σπίτι του ζευγαριού στα Μελίσσια» και των «απόψεων»- από γείτονες, πρώην συνεργάτες, μέχρι ξεχασμένων σκηνοθετών αφού «όλοι έχουν άποψη για το θέμα») από το σύνηθες 12-14% στο γενικό σύνολο, στο ποσοστό ρεκόρ 28% το Σάββατο και 24,8 την Κυριακή, ξεπερνώντας σε θεαματικότητα, για πρώτη φορά στο σύνολο του κοινού, το δελτίο ειδήσεων του Mega. Αντίστοιχα, το ίδιο εκείνο Σάββατο, η εκπομπή του Alter «Tv Weekend», έκανε μέσο όρο 28%, ενώ έφτασε μέχρι και 34,4% στο τέταρτο 14:45-15:00. Το ίδιο σκηνικό εμπορικότητας του ονόματος «Ελένη», επαναλήφθηκε και τη Δευτέρα, οπότε πλέον ανέλαβαν την «ανάλυση του φαινομένου» το πρωινό του Star, αλλά και η ενημερωτική ζώνη του Alter και του Mega (ακόμη και ο Γιώργος Αυτιάς, για μία μέρα, άφησε στην άκρη το επίδομα αλληλεγγύης και το ασφαλιστικό και κάλυψε το θέμα με βίντεο και σχολιασμό του πάνελ, ενώ και οι Καμπουράκης- Οικονομέας ζητούσαν επίμονα από τον Μίμη Ανδρουλάκη (!) να τοποθετηθεί επί του ζητήματος. Σε κάθε περίπτωση, το τηλεντεμπούτο της Ελένης Μενεγάκη ως εν δυνάμει ζωντοχήρας, το πρωί της Δευτέρας από τον «Καφέ με την Ελένη», με μαύρο σύνολο και τη βέρα στο δεξί της χέρι, ανταμείφθηκε από την τηλεθέαση με ένα δυσθεώρητο- για τα σημερινά δεδομένα- ποσοστό, που ξεπερνούσε το 40%. Απ την άλλη το blog που γνωστοποίησε πρώτο το χωρισμό, το www.yupi.gr, υπερδιπλασίασε τον αριθμό των επισκεπτών του, από 70.000, σε 150.000. Η Ελένη Μενεγάκη, από εκείνες τις μέρες, άνοιξε έναν κύκλο δημοσιότητας και σχέσης της με το κοινό (χωρίς προβολή παιδιών, χωρίς συνεντεύξεις- πέρασε ήδη ένας χρόνος από την τελευταία της συνέντευξη ενώ, κανείς δεν ξέρει, «πότε επιτέλους θα μιλήσει η ίδια πρώτη για το διαζύγιό της»), με αποστολή εξωδίκων σε κανάλια και περιοδικά, με έναν καταιγισμό πληροφοριών που αφορούν στην ίδια, στον νυν σύντροφό της (οι πρώτες τους φωτογραφίες μαζί που δημοσίευσε το περιοδικό OK! την Τετάρτη 12 Μαΐου, διπλασίασαν τις πωλήσεις του), στον πρώην σύζυγο, αλλά πάντα με πωλήσεις και θεαματικότητες να εκτοξεύονται στα ύψη. Ακόμη και με μία αδιάφορη είδηση- μία απλή «βόλτα για ψώνια»- ή την προβολή απλά και μόνο της φωτογραφίας της ως δέλεαρ στο κοινό που πάντα αγαπάει να την λατρεύει ή να την μισεί, η Ελένη πουλάει όσο καμία άλλη celebrity σήμερα στην Ελλάδα. «Κοινωνιολογικά, η Ελένη είναι ένα φαινόμενο διαχρονικό, είναι μία απόλυτη βασίλισσα των πρωινών εκπομπών και φαντάζομαι, δυνητικά, και κυρίαρχος οποιασδήποτε άλλης ζώνης στην οποία κάποιος θα μπορούσε να την τοποθετήσει. Ο λόγος για τον οποίο πουλάει η Ελένη Μενεγάκη είναι επειδή είναι ένας πολυσύνθετος ρόλος: Είναι γυναίκα, όμορφη, λαμπερή, μάνα, έχει τρία παιδιά- κάτι σπάνιο στην εποχή που, είτε δεν κάνουμε καθόλου παιδιά, είτε κάνουμε μόνο ένα-, είναι επιτυχημένη επαγγελματικά, πάντα περιποιημένη- παρά το γεγονός ότι έχει τόσες υποχρεώσεις-, καλοπληρωμένη, ήταν μία σύζυγος, είναι μια ερωμένη, είναι μία διαζευγμένη που τόλμησε να χωρίσει χωρίς κόμπλεξ και ενοχές και παρά το γεγονός ότι έχει τρία παιδιά- είτε διχάζοντας την ελληνική κοινωνία που είναι πουριτανή για όλους τους άλλους, αλλά πολύ γενναία για τον εαυτό της, είτε ενώνοντας τις απανταχού χωρισμένες της ελληνικής επικράτειας οι οποίες θα θέλανε ή έχουν τολμήσει να χωρίσουν», λέει η Σόνια Χαιμαντά, δημοσιογράφος και τηλεκριτικός με σπουδές στην πολιτική επικοινωνία. «Ενώ έχουμε μία Ελένη Μενεγάκη η οποία έχει γεννηθεί το 1969 και έχει μπει στην ελληνική τηλεόραση ουσιαστικά από το 1990, το ελληνικό νεανικό κοινό κολλάει με αυτό το σύμβολο γιατί αισθάνεται ότι, σε αυτούς τους καιρούς της κρίσης, ανεβαίνει το ηθικό τους, θέλουν να περάσουν σε μία διαδικασία “καριέρας” και εκεί βλέπουν μία πολύ δυναμική γυναίκα να τα καταφέρνει όλα, μία γυναίκα πολυεργαλείο. Αυτό τους δίνει θάρρος να μην κάνουν πίσω. Είναι μία γυναίκα η οποία φαίνεται να μην έχει κόμπλεξ, μία γυναίκα η οποία στην ελληνική κοινωνία αντιπροσωπεύει κάτι πρωτόγνωρο και αυτό είναι “οι πολυσύνθετοι” και ίσως, “αντιφατικοί”, ρόλοι”: Πως γίνεται μία επιτυχημένη γυναίκα να είναι ολίγον τι “ξανθιά”; Πως γίνεται μία γυναίκα η οποία βλέπει τα νούμερα της τηλεθέασης να πέφτουν να ανεβαίνει στα νεανικά κοινά τα οποία είναι πιο σκληρά, πιο στεγνά, πιο αδυσώπητα και τιμωρούν πολύ εύκολα; Πως γίνεται μία γυναίκα η οποία βρίσκεται πάντα στο επίκεντρο της επικαιρότητας να κάνει ότι δεν ξέρει κάποια πράγματα που αφορούν στην πολιτική, κοινωνική και οικονομική ζωή, αλλά το κάνει επίτηδες για να τσαλακώνει την εικόνα της η οποία, στο τέλος, μένει πιο ατσαλάκωτη από ποτέ; Είτε φωτογραφηθεί ως “φάντασμα” σε κυριακάτικη εφημερίδα, είτε να την ασπάζεται ο αγαπημένος της στη Ρώμη, είτε μαζί με τον πρώην σύζυγό της έξω από την πόρτα του σπιτιού τους, είτε μαζί με τα τρία της παιδιά στις διακοπές της με επίπεδη κοιλιά, αποτελεί είτε αντικείμενο θαυμασμού, είτε αντικείμενο ζήλιας, είτε αντικείμενο φθόνου. Σε κάθε περίπτωση, πουλάει πολύ», συνεχίζει. «Όταν πρωτοεμφανίστηκε η Ελένη, είδαμε ένα κοριτσάκι που χαμογελούσε, πολύ χαριτωμένο, που δεν φοβόταν να τσαλακωθεί την εξωτερική της εικόνα, ανέμελη, πολύ ευχάριστη. Αυτό άρεσε στον κόσμο σε μία μετά Ρούλας εποχή. Γι αυτό και ήταν η μόνη που πλησίασε σε αποδοχή την Κορομηλά. Η Κορομηλά ήταν ο Γκάλης και η Μενεγάκη ήταν ο Γιαννάκης», λέει ο φωτορεπόρτερ Απόστόλης Παπανικολάου, με «θητεία» μεγαλύτερη των 20 χρόνων στις paparazzi φωτογραφίες. «Για πολλά χρόνια, δεν είχα ποτέ πρόβλημα με την Ελένη μέχρι που άρχισε με τη συμπεριφορά της να αλλάζει, να μεταμορφώνεται σε κάτι άλλο. Η Ελένη, μέσα στα χρόνια, άλλαξε: Από Ελενίτσα της διπλανής πόρτας, από ένα φτωχό κοριτσάκι που μεγάλωσε στον Κολωνό, έγινε “η κυρία Μενεγάκη”, με οδηγό, τζιπ, μεγάλη βίλα. και, άθελά της ή ηθελημένα, παρουσιάζοντας την οικογενειακή της ζωή στη δημοσιότητα έδωσε σε όλους μας λόγο για να ασχοληθούμε μαζί της- ακριβώς επειδή πουλούσε και πουλάει πάρα πολύ. Τώρα, που έχουν ανατραπεί τα γεγονότα στη ζωή της έτσι όπως τα ξέραμε, συνεχίζουμε- ως κοινό- να θέλουμε να μαθαίνουμε νέα της γιατί πλέον προκαλεί μία άλλου είδους ίντριγκα, μας ενδιαφέρει να γνωρίζουμε τα καινούργια στοιχεία για τη ζωή της. Με τα σημερινά οικονομικά δεδομένα, μία αποκλειστική φωτογραφία της Ελένης Μενεγάκη μαζί με τον σύντροφό της, πωλείται γύρω στις 3 χιλιάδες ευρώ. Όσο όμως βλέπουμε εικόνες της να δημοσιεύονται κάθε εβδομάδα σε περιοδικά, η τιμή αυτή κατεβαίνει. Μία τέτοια φωτογραφία, το 1995, για ένα τέτοιο πρόσωπο, με τα σημερινά γεγονότα, θα πωλείτο γύρω στις 30 χιλιάδες. Σε κάθε περίπτωση, μία φωτογραφία της Ελένης Μενεγάκη σήμερα, πουλάει σήμερα περισσότερο από κάθε άλλον Έλληνα celebrity», συνεχίζει. Ύστερα από μία δεκαπενταετία, από την π΄ρωτη φορά που την γνωρίσαμε, το κοινό που μεγάλωσε, γέλασε, διασκέδασε, δάκρυσε, πάντρεψε την Ελένη Μενεγάκη ή βάφτισε τα παιιδά της, είναι φυσικό να έχει μαζί της «δεσμούς οικογένειας», σχέσεις αγάπης, εξάρτησης, αποδοχής και απόρριψης. Και να ζητάει, όλο και πιο έντονα πια, να μαθαίνει νέα της. «Δεν υπάρχει άλλο πρόσωπο της εγχώριας show biz που να πουλάει όσο η Ελένη Μενεγάκη. Όταν βάζεις εξώφυλλο την Ελένη Μενεγάκη ή όταν απλά δημοσιεύεις μία φωτογραφία της στο εξώφυλλο επειδή πήγε απλά “για ψώνια στην Κηφισιά”- χωρίς ουσιαστική είδηση- είναι βέβαιο ότι, αν δεν ανεβάσει τα νούμερα πωλήσεων του περιοδικού, σίγουρα δεν θα τα ρίξει. Αντίστοιχα, αν δεν υπάρχει στο εξώφυλλο μας έχουμε παρατηρήσει ότι το κοινό μπορεί να μην ενδιαφέρεται το ίδιο για να αγοράσει το συγκεκριμένο τεύχος. Αναγκαστικά, την έχουμε κάθε βδομάδα. Κι αν δεν είναι κεντρικό εξώφυλλο, είναι σίγουρα “παράθυρο”, κάτι που δεν συμβαίνει με κανέναν άλλο star στην Ελλάδα», λέει ο διευθυντής του περιοδικού OK! στην Ελλάδα, Νίκος Γεωργιάδης.
«Η Ελένη, όλα αυτά τα χρόνια, έχει αφήσει τον τηλεθεατή να μπει πάρα πολύ μέσα στην προσωπική της ζωή: Στο γάμο, στις βαπτίσεις, στις διακοπές, στο τι μπικίνι φορούσε κάθε μέρα, στην ανακοίνωση του διαζυγίου της. Ενδιαφέρει τον κόσμο το τι κάνει η Ελένη. Είναι ένα πρόσωπο που μπήκε μέσα σε ένα τηλεπαιχνίδι, ξαφνικά ανέλαβε μία εκπομπή και, σιγά σιγά, φτιάχτηκε μέσα από την τηλεόραση. Η σχέση του κοινού με την Ελένη χτίστηκε αμοιβαία και είναι μία ζωή που την παρακολουθούμε: Είναι μία καστανή που συμμετείχε σε ένα τηλεπαιχνίδι, ξαφνικά έγινε τηλεπερσόνα, παντρεύτηκε έναν ισχυρό άνθρωπο των ΜΜΕ, κάνουν οικογένεια και μία μέρα βγάζουν ανακοίνωση διαζυγίου. Είναι μία ιστορία Hollywood που πουλάει, όσο και οι πρωταγωνιστές της. Όποτε πάντως γράφουμε κάτι για την εκπομπή της Ελένης, πάντα δέχεται πολλά “χτυπήματα” στο newsit, πάντα μας αποστέλλουν σχόλια για εκείνη - είτε είσαι αρνητικός απέναντί της, είτε σου αρέσει-, είναι πάντα ένα πρόσωπο που αφορά- ίσως περισσότερο από τον καθένα στη σημερινή showbiz. Σίγουρα δεν είναι αδιάφορη», συμπληρώνει ο δημοσιογράφος Γρηγόρης Μελάς. «Το διαζύγιο δεν της γύρισε μπούμερανγκ- αντίθετα, σήμερα πουλάει ακόμη περισσότερο- γιατί ζούμε σε μία κοινωνία υποκριτική όπου τα θεμέλιά της δεν υπάρχουν: είτε γιατί το 45% των γάμων της τελευταίας δεκαετίας δεν υφίσταται- ένας στους δύο χωρίζει, άρα ένας στους δύο παραμένει στη Μενεγάκη, είτε γιατί κάποτε παντρεύτηκε, είτε γιατί κάποτε χώρισε- είτε γιατί ο πρώην σύζυγός της, βρίσκεται και αυτός στο star system πολύ επιθετικά- δεν εγκατέλειψε δηλαδή κάποιον άνθρωπο ο οποίος είναι άσημος -, κι έτσι παρακολουθούμε μία κόντρα, δύο διαφορετικά τερέν, ένα δίπολο μεταξύ της μίας εστίας που έχει δημιουργήσει η Ελένη και μίας άλλης εστίας που έχει δημιουργήσει ο σύζυγος. Από τη μία έχουμε ένα love story και, από την άλλη, έναν εργένη ο οποίος κυκλοφορεί με τους φίλους του- νεότερους στην ηλικία- και απολαμβάνει τις χαρές της εργένικης ζωής», λέει η Σόνια Χαιμαντά. «Η Ελένη Μενεγάκη μπορεί να υπερηφανεύεται ότι είναι ο μοναδικός άνθρωπος που μπόρεσε να προκαλέσει μία έκτακτη έκδοση περιοδικού, η οποία έγινε sold out. Στα 5 χρόνια του OK! αυτό δεν είχε ξανασυμβεί, έπαιρναν τηλέφωνο αναγνώστες που δεν μπορούσαν να βρουν το συγκεκριμένο τεύχος επειδή είχε εξαντληθεί. Ακόμη και πέρσι, που δεν ήταν μία καλή χρονιά για την εκπομπή της, όποτε είχαμε στο εξώφυλλο την Ελένη, οι πωλήσεις ανέβαιναν. Το κοινό θέλει πλέον να βλέπει τη ζωή της, έστω κι αν δεν βλέπει την εκπομπή της. Ακόμη δηλαδή και αν φτάσει να κάνει μονοψήφια νούμερα στον Καφέ, εκείνη θα συνεχίσει να ενδιαφέρει το κοινό πάρα πολύ, αφού έχει καταφέρει να κάνει τον κόσμο να ταυτιστεί μαζί της. Και εκείνη, άθελά της, συνεχίζει να προσφέρει υλικό γύρω από την προσωπική της ζωή, ώστε να διατηρείται αμείωτο το ενδιαφέρον του κοινού αφού, η ζωή της, για τα εγχώρια δεδομένα, είναι συναρπαστική, μοιάζει με σενάριο ταινίας: Ο τέλειος γάμος που γκρεμίστηκε μέσα σε ένα βράδυ με μία ανακοίνωση τύπου, το νέο φλερτ, οι απορίες αν ήταν αυτό το τρίτο πρόσωπο, αν δεν ήταν. Είναι μία πάρα πολύ όμορφη γυναίκα, πολύ έξυπνη, που χειρίζεται την εικόνα της εξαιρετικά, που οι γυναίκες την κοιτάνε εξονυχιστικά για να δουν τι φοράει, πώς είναι βαμμένη, πως έχει τα μαλλιά της. Ακόμη και αν την βρίζεις, θέλεις να ξέρεις τα πάντα γι αυτήν», λέει ο διευθυντής του περιοδικού OK!, Νίκος Γεωργιάδης. «Εγώ νομίζω ότι ο ρόλος της Ελένης Μενεγάκη είναι κάτι αληθινό. Η ψυχανάλυση και η ψυχολογία λένε ότι το όνειρο είναι μια πραγματικότητα. Η Ελένη Μενεγάκη είναι ένα προϊόν μιας κατασκευής αρχιτεκτόνων, μηχανικών και κατασκευαστών εικόνων που άλλοτε το έκαναν τυχαία και τους βγήκε, άλλοτε μεθοδευμένα- και πάλι τους βγήκε. Σε κάθε περίπτωση, αυτό που έχει δημιουργηθεί, μόνο εκείνη ξέρει για τον εαυτό της, αν αυτό την βλάπτει ψυχικά ή όχι, αν αυτό μπορεί να το αντέξει η όχι. Πάντως, πουλάει. Ωστόσο, η ζωή της μας ενδιαφέρει σίγουρα πιο πολύ από αυτό που κάνει», καταλήγει η Σόνια Χαιμαντά. Κι έτσι γυρίζουμε στην ερώτηση, την ίδια που κάνουν- με σχιζοφρενική διάθεση αυτοκριτικής- αρκετοί από αυτούς που εμφανίζονται σε πάνελ εκπομπών μιλώντας για το διαζύγιο της Ελένης, τον νέο της σύντροφο, τα νούμερα της εκπομπής της: Γιατί, αν και βουλιάζουμε σε δεκάδες καθημερινά και εξαιρετικά σοβαρά προβλήματα, μας ενδιαφέρει η ζωή της Ελένης Μενεγάκη; Γιατί συνεχίζουμε να χαιρόμαστε- με την ίδια διαβολική «συνέπεια»- στις χαρές, αλλά και στις λύπες της; Μήπως διασκεδάζουμε να παρακολουθούμε τα επεισόδια μίας virtual ζωής (αφού εκτυλίσσεται στην τηλεόραση) εν είδει σαπουνόπερας; Μήπως απλά είμαστε περισσότερο κουτσομπόληδες από όσο οι ίδιοι το παραδεχόμαστε, ακόμη και στον ίδιο μας τον εαυτό;
Δημοσίευση στην εφημερίδα "Έθνος", ένθετο "Εικόνες", τον Νοέμβριο του 2010.