Χρυσή Ολυμπιονίκης το 1992- η πρώτη γυναίκα ολυμπιονίκης στην Ελλάδα-, κορυφαία αθλήτρια, μέλος της ολυμπιακής ομάδας μέχρι το 2004, βραβευμένη από την Ουνέσκο, αργότερα υποψήφια νομάρχης Θεσσαλονίκης στις εκλογές του 2006 με την υποστήριξη του ΠΑ.ΣΟ.Κ, σκεπτόμενη και πάντα προβληματισμένη. Κυρίως για το μέλλον της φθοράς μας. Αυτό, δηλαδή, που πάντα ακολουθεί τις μεγάλες νίκες.
Ο Ευγένιος Σπαθάρης, στο ring tone του κινητού της τηλεφώνου, τραγουδάει «για την Ελλάδα ρε γαμώτο» μαζί με τη Γλυκερία. Δεν το αλλάζει. Γιατί μάλλον αυτή ήταν η στιγμή που η Βούλα χωρίζει τη ζωή της σε πριν και μετά, σε αγώνα, προσπάθεια, θυσίες, σκληρή δουλειά αλλά και σε θρίαμβο, δόξα, παραδοχή. Ακόμη και σε απαξίωση, εμπαιγμό και αμφισβήτηση που ακολούθησαν, σε όσα κάποτε αποθεώθηκαν.
-Σήμερα για ποιους λόγους θα ξαναλέγατε «για την Ελλάδα ρε γαμώτο»;
-Για τους ίδιους λόγους που το είπα και το 1992. Όταν αγαπάς έναν τόπο, θέλεις να προοδεύει και είσαι κι εσύ ένα κομμάτι αυτής της ορμής προς τα μπροστά, θέλεις να παρασύρεις πολύ κόσμο μαζί σου που να πουν τη δεδομένη στιγμή, όταν κληθούν να αποφασίσουν, «ναι, μπορώ!». Αλλά «μπορώ» έχοντας δουλέψει πάρα πολύ, έχοντας συγκεκριμένο στόχο και χρονοδιάγραμμα.
-Ποιοι είναι τώρα πια οι στόχοι σας;
-Αν πω «δεν ξέρω και φοβάμαι», μπορεί να ακουστεί απαισιόδοξο. Αυτό, όμως, που θέλω είναι να επιβιώσει αυτός ο τόπος. Δεν αντέχω να έχει αναχθεί σε αξίωμα το ψέμα, η αναίδεια και η ψεύτικη ευμάρεια. Εγώ δεν έζησα ποτέ μ αυτά.
-Δεν ήσασταν κι εσείς από τους ευνοούμενους που, μετά το χρυσό μετάλλιο, είχατε και οικονομική ευμάρεια;
-Όχι. Ήμουν εργάτης, με βαρέα και ανθυγιεινά ένσημα. Κάποιοι μπορεί να πουν «άντε μωρέ, την Πατουλίδου, την τυχερή!». Όμως, έχω κάνει τη διαφορά -όπως λένε- και θεωρώ ότι όταν ένας άνθρωπος ξεχωρίζει, λίγο πολύ η πορεία είναι ίδια: Μέσα από επιτυχίες, μέσα από απαξίωση, μέσα από κατηγορίες, εσύ πρέπει να ανατρέψεις, να δουλέψεις πολύ σκληρά και να τα καταφέρεις.
-Ωστόσο, πολύς λόγος γίνεται τελευταία για «τα υπερβολικά προνόμια των ελλήνων ολυμπιονικών».
-Είθισται στην Ελλάδα ή θα τα δώσεις όλα, επάνω στον ενθουσιασμό σου, ή θα τα καταργήσεις όλα. Και δεν μπορείς να επιλέξεις ποιο είναι το σωστό, ποιο είναι το πρέπον, ποιο είναι αυτό που θα δώσει τιμή σε έναν άνθρωπο που το εθνόσημο στο πέτο δεν το φοράει ως διακοσμητική καρφίτσα, αλλά ως ευθύνη. Όταν το 92 έγινε αυτή η έκρηξη και το «για την Ελλάδα ρε γαμώτο» έβγαλε τους ανθρώπους στο δρόμο, αλλά έκανε και τους ιδιώτες να γίνουν χορηγοί- γιατί εγώ, μετά το χρυσό μετάλλιο δεν είχα καν λεφτά για να πληρώσω το ταξί για αρκετό καιρό-, τότε προνόμια όπως είναι αυτό για την εισδοχή των αθλητών στα πανεπιστήμια, πρέπει να υπάρχουν.
-Σε ό,τι αφορά, όμως, τις θέσεις των μόνιμων αξιωματικών;
-Εγώ, λόγω της εμπλοκής μου στη νομαρχία, παραιτήθηκα πια από το ναυτικό. Επειδή, όμως, έχω μάθει να λέω τις αλήθειες, θα σας πω κάτι: Στην Ελλάδα, προκειμένου να νιώσουμε δανεική ευμάρεια, χαρακτηρίσαμε τους πάντες «ολυμπιονίκες». Δεν όμως το ίδιο ο πρώτος και ο όγδοος, δεν είχαμε «150 χρυσούς ολυμπιονίκες». Ολυμπιονίκης είναι μόνο ο χρυσός, ο δεύτερος και ο τρίτος είναι μεταλλιούχοι, ο τέταρτος μέχρι τον όγδοο είναι φιναλίστ. Όταν λοιπόν έχουμε γίνει όλοι ένας αχταρμάς, τότε και όλοι κάποια στιγμή θα το πληρώσουν.
-Ποια είναι η άποψή σας για την αθώωση του Κεντέρη και της Θάνου;
-Από τη στιγμή που τα στοιχεία δεν συνηγορούν για να τιμωρηθούν, οι δικαστές προφανώς ξέρουν. Απλώς, αυτά τα 7 χρόνια φαγούρας, ήταν και ενοχλητικά και απαξιωτικά και θεωρώ ότι η χειρότερη στιγμή του νεότερου αθλητισμού ήταν η 13η Αυγούστου 2004. Τότε ξεκίνησε και η απαξίωση μίας ολόκληρης χώρας. Πηγαίνεις στο εξωτερικό, λες «Ελλάδα» και σου συμπεριφέρονται σαν να είσαι ο λωποδύτης όλου του κόσμου. Παλαιότερα δεν ήταν έτσι. Έλεγες «Ελλάδα» και σου απάγγελλαν Όμηρο στα αρχαία.
-Αμφισβήτησαν κι εσάς προσωπικά πολλές φορές;
-Χιλιάδες. Έχω ζήσει στιγμές απείρου κάλλους σε κάθε γωνιά της Ελλάδας-ακόμη και στις πιο απομακρυσμένες που σου δίνουν μία αλήθεια με 5 κουβέντες-, στο εξωτερικό, και λες «Θεέ μου, είμαι αυτό;». Από την άλλη, όμως, υπήρχαν και αυτοί που έλεγαν «Σιγά μωρέ, τι να μας πει και η Πατουλίδου τώρα; Έπεσε η άλλη και κέρδισε αυτή!». Δυστυχώς, όμως, τα εμπόδια υπάρχουν για να δικαιολογήσουν την παρουσία τους. Αν είσαι μάγκας τα περνάς, εάν φοβηθείς πέφτεις. Ο μάγκας κερδίζει ή αυτός που το θέλει πιο πολύ εκείνη τη στιγμή. Δεν ρίχνεις τον άλλον, μόνος του πέφτει. Είτε είναι από φόβο, είτε επειδή δεν ξέρει την τεχνική. Αλλά στην Ελλάδα, δεν λέμε εύκολα «μπράβο, ρε!».
-Σας κατηγόρησαν ποτέ ότι κι εσείς πήρατε αναβολικά;
-Ό,τι δεν φτάνει η αλεπού…
-Σας πρότειναν να πάρετε φαρμακευτικά «βοηθήματα»;
-Βεβαίως! Κι έχω πάρει «βοηθήματα». Πρέπει να καταλάβετε κάτι: Ο αθλητισμός είναι κάτι τελείως διαφορετικό από τον πρωταθλητισμό που είναι μία κατηγορία από μόνος του. Όσοι ξέφυγαν από την μετριότητα έχουν τα εχέγγυα και την αντοχή να αντέξουν την δύσκολη καθημερινότητα, που σημαίνει ότι 365 μέρες το χρόνο θα είσαι στο γήπεδο πρωί, μεσημέρι, βράδυ- είτε παντρεύεσαι, είτε βαφτίζεις το παιδί σου-, γι αυτό και πρέπει να ενισχύεσαι. Θα φας λοιπόν την μπριζόλα σου. Φτάνει; Όχι, δεν φτάνει!
-Αυτό που μου λέτε δεν είναι παράνομο;
-Όχι. Υπάρχουν πάρα πολλά σκευάσματα που δεν είναι απαγορευμένα. Φτάσαμε όμως στο σημείο να λέμε «αν πάρεις 5 κιλά χάπια, ό,τι κι αν κάνεις θα γίνεις πρωταθλητής». Αμ δε!
-Τότε κάποιοι μπορούν να πουν «και η Πατουλίδου ήταν ντοπαρισμένη το 92»!
-Το χουν πει ήδη. Αλλά ρώτησε κανένας για το κοντρόλ που υποχρεωτικά περνάς; Γιατί από εκεί δεν φεύγεις χωρίς κοντρόλ- η τριάδα δεν φεύγει ποτέ χωρίς εξέταση. Και αν με έβρισκαν ντοπαρισμένη, πιστεύετε εσείς πως θα με κάλυπτε κανείς; Θα αστειεύεστε!
-Θα προτιμούσατε να είχατε ζήσει μία «κανονική» ζωή, χωρίς δόξες, θριάμβους, αποθέωση, ακόμη και έντονη αμφισβήτηση;
-Όχι. Τη χαρά που ένιωσα του να ανατρέπεις τα δεδομένα, όταν 10 εκατομμύρια Έλληνες έλεγαν «που πάει μωρέ αυτή;» και ξαφνικά το αλλάζεις όλο αυτό κάνοντας τον κόσμο να πιστεύει ότι γίνονται και θαύματα, δεν θα το άλλαζα με τίποτα στον κόσμο. Αλλά, όλα έχουν και το κόστος τους. Κι εγώ το πλήρωσα.
-Ποια ήταν τα λάθη σας, από το 92 κι έπειτα;
-Ήταν πολλά. Πολλά…
-Η πολιτική;
-Δεν ήταν λάθος, παρά το ότι ήταν από τις πιο δύσκολες εποχές που έζησα μέχρι τώρα. Ήταν πάρα πολύ μεγάλο σχολείο αυτό, κυρίως συμπεριφοράς ανθρώπων. Του να σε κοιτούν στα μάτια, να σου λένε «ναι, ρε Πατουλίδου!» και όταν έρχεται η στιγμή της κάλπης να κατεβάζουν τα μάτια και να καταλαβαίνεις ότι, εκείνη τη στιγμή, οι ίδιοι άνθρωποι σε προδίδουν.
-Σας πρόδωσε και το ΠΑ.ΣΟ.Κ;
-Όταν ο κύριος Πρετεντέρης, που ξέρει τα στατιστικά, λέει ότι το 23% του ΠΑ.ΣΟ.Κ του Νομού Θεσσαλονίκης είχε ψηφίσει Ψωμιάδη, προφανώς κάτι έγινε. Αλλά, δεν μένω σ αυτό, γιατί εγώ δεν ήμουνα του στενού κομματικού μηχανισμού. Ήμουν και παραμένω άνθρωπος της κοινωνίας, προβληματισμένος και αγωνιστής. Γιατί εγώ ξέρω ότι από τον καναπέ, δεν αλλάζει τίποτα!
-Σε περίπτωση πρόωρων εκλογών, θα ψηφίσετε ΠΑ.ΣΟ.Κ;
-Δεν ξέρω. Ξέρετε τι με ενοχλεί; Που κανένας δεν μας λέει την αλήθεια. Μα κανένας! Περίμενα ότι, όταν βγήκε ο Παπανδρέου με 10 μονάδες διαφορά, εφαρμόζοντας σκληρά μέτρα στη μεσαία τάξη που είναι και η πλειονότητα των Ελλήνων, πως κάποιος θα έπαιρνε κεφάλια μεγαλοκλασάτων κομματικοπολιτικών που δεν πλούτισαν, αλλά κατάκλεψαν. Όλοι τους ξέρουμε. Έπρεπε σε 5 ανθρώπους, με συνοπτικές διαδικασίες, να δημεύσουν το 50% της περιουσίας τους. Γιατί ο Έλληνας έχει φιλότιμο. Ξέρεις τότε πόσοι Έλληνες θα έλεγαν «πάρε κι αυτό από το υστέρημά μου, να βγούμε ως χώρα από την κρίση»; Αλλά να ήξερε τουλάχιστον ότι υπάρχει δικαιοσύνη. Εδώ πέρα καλείται ο νόμιμος φορολογούμενος να πληρώσει χωρίς να υπάρχει τέλος, χωρίς να σε νοιάζει αν είσαι ανάπηρος, πολύτεκνος ή άνεργος. Εγώ, για παράδειγμα, αυτή τη στιγμή είμαι 6 μήνες απλήρωτη.
-Από πού;
-Είμαι διοικητικό στέλεχος στον Ερυθρό Σταυρό. Δεν είμαι εκ του ασφαλούς. Και ίσως να είμαι και από τους λίγους «χαζούς» προβληματισμένους Έλληνες που αποποιήθηκαν μία μονιμότητα. Όλοι λένε «θέλω να προσφέρω». Εγώ όμως δεν θέλω να προσφέρω, θέλω να αλλάξει κάτι. Και έτσι άλλαξα πρώτα εμένα, για να μην μπορεί κανείς να μου πει μετά «μιλάς εκ του ασφαλούς εσύ!». Τώρα μετράνε τα τετραγωνικά του κάθε σπιτιού, σε λίγο θα μας ζυγίσουν κιόλας και θα λένε «είσαι βαριά εσύ! Πλήρωσε!».
-Πως ζείτε τώρα οικονομικά;
-Ευτυχώς ακόμη αμείβεται ο σύζυγός μου, ο οποίος είναι καθηγητής στο πανεπιστήμιο. Παρόλο που έχουν κοπεί και από εκεί λεφτά. Με αγώνα και με κόπο πας δύο σκαλιά πιο πάνω σε βιοτικό επίπεδο και ξαφνικά σου λένε «δεν επιτρέπετε να αναπνέεις!». Γιατί, κύριοι; Δεν έχουμε κλέψει όλοι! Εσύ νομίζεις ότι έχουμε δημοκρατία; Μπορείς εσύ να αντισταθείς σε κάτι; Αν σου κόψουν αύριο το ρεύμα, τι θα κάνεις;
Δημοσίευση στο περιοδικό People, τον Σεπτέμβριο του 2011.
