Σε 31 χρόνια που ασκεί τη δημοσιογραφία, έχει γνωρίσει και έχει πάρει συνεντεύξεις από όλες τις μεγάλες προσωπικότητες της Ελλάδας. Θεωρείται «γκουρού» στη δουλειά του και είναι από τους λίγους που, όσα είχαν προβλέψει με την αρθρογραφία τους, έχουν επαληθευτεί.
Ο γιος του, ο γενικός διευθυντής της City Press και της Free Sunday, Χρήστος Κύρτσος, τον λέει «Κύρτσο», όχι «πατέρα». «Τον θεωρώ φίλο και συνάδελφο, είναι ένας άνθρωπος που σε αφήνει ελεύθερο αλλά σου θέτει ταυτόχρονα και τα όρια», λέει ο γιος του εκδότη στο People, από τα γραφεία των εφημερίδων που διευθύνει, στην οδό Αττικής, στα Βριλήσσια. Σε μία φωτογραφία, επάνω στα μαύρο γραφείο του εκδότη, μία οικογενειακή φωτογραφία: Εκείνος, η σύζυγος του Αμαλία, καθηγήτρια Βιολογίας Α Βαθμίδας στο πανεπιστήμιο Αθηνών και στο πλάι τα παιδιά τους, Χρήστος, 28 ετών σήμερα και Δημήτρης, 25. «Είμαστε 30 χρόνια μαζί με την σύζυγο μου, παντρεμένοι 28. Δεν υπάρχουν “μυστικά”, όλα αυτά στην πορεία διαμορφώνονται. Εμείς ανήκουμε μάλλον στην τελευταία γενιά, για την οποία ο γάμος είχε κάποιο νόημα. Δεν νομίζω ότι τώρα που κάποιος πάει να ξεκινήσει το γάμο του, μπορεί να ελπίζει ότι στα επόμενα 30 χρόνια θα παραμείνει με την σύζυγό του. Τώρα οι νέοι, κάνουν άλλες επιλογές», λέει ο εκδότης της City Press και της Free Sunday.
-Θα προτιμούσατε, υπό τις σημερινές συνθήκες, να μην κάνατε αυτή τη δουλειά;
-Τώρα είναι αργά για δάκρυα. Έχω μπει στα 60, οπότε κάποιος, σε αυτή την ηλικία, αγωνίζεται για την επαγγελματική του επιβίωση ή για να ορίσει τη συνέχεια. Θα ήταν ενδιαφέρον σενάριο να υποστώ μία επαγγελματική μετάλλαξη, αλλά αυτό δεν έχει καμία σχέση με την πραγματικότητα σε ό,τι με αφορά.
-Αν ήσασταν νέος, θα μεταναστεύατε;
-Δεν αισθάνθηκα ποτέ την ανάγκη να μείνω μόνιμα στο εξωτερικό, παρά το ότι θα μπορούσα. Δεν τα κρίνω, όμως, όλα με βάση τα οικονομικά στοιχεία ή το εισόδημα- η ζωή είναι πολύ πιο σύνθετη. Και δυστυχώς, το πρόβλημα στην Ελλάδα, είναι ότι τις τελευταίες δεκαετίες ξεχάσαμε όλα τα άλλα που μας έκαναν διαφορετικούς, τα κάναμε όλα χρήμα και στο τέλος μείναμε και από χρήμα.
-Τη Δευτέρα, 4 Ιουλίου, η Standard and Poors, προειδοποίησε ότι ενδέχεται να οδηγηθούμε σε επιλεκτική χρεοκοπία. Υπάρχει τέτοιο ενδεχόμενο;
-Για αυτούς τους οίκους έχει σημασία να κηρυχτεί χρεοκοπημένη η Ελλάδα ενώ για μας έχει σημασία να μην κηρυχτεί για να συνεχίσουμε σε ένα είδος ομαλότητας. Ακόμη και αυτή, όμως, η ομαλότητα που ζούμε σήμερα, έχει χαρακτηριστικά χρεοκοπίας: Τρέχουμε να μαζέψουμε λεφτά, για να μην χάσουμε τα προηγούμενα λεφτά, μας βάζουν ολοένα και πιο σκληρούς όρους, κάποιου είδους επιτήρηση, πετσοκόβουν τους μισθούς των δημοσίων υπαλλήλων, το βιοτικό μας επίπεδο και, το χειρότερο, προκαλούν με την πολιτική που εφαρμόζεται, μία φοβερή ύφεση, πρωτοφανή για την μεταπολεμική περίοδο- δηλαδή σε τρία χρόνια το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν θα έχει πέσει 10%- και βέβαια η ανεργία έχει ξεπεράσει το 16% ενώ, μεταξύ των νέων, έχει κάποια εφιαλτικά ποσοστά της τάξης του 38%. Η διαφορά με το παρελθόν είναι ότι παλιά ήμασταν πολύ φτωχότεροι, αλλά πιστεύαμε ότι είχαμε προοπτική. Σήμερα, είμαστε μεν φτωχότεροι σε σχέση με τους πιο ανεπτυγμένους αλλά, το χειρότερο είναι ότι χάνουμε έδαφος ενώ δεν φαίνεται να υπάρχει καμία προοπτική. Και αυτό είναι που διαλύει την ψυχολογία του κόσμου. Αλλιώς, άνθρωποι της δικής μου ηλικίας, έχουμε κάνει και με δραχμή και με σχετική φτώχια. Αλλά τότε, πάντα υπήρχε ένα όραμα.
-Η εξέλιξη θα είναι εφιαλτική;
-Πιστεύω πως θα φτάσουμε σε ένα είδος αδιεξόδου. Είναι φανερό ότι η πολιτική τάξη μας οδήγησε στη χρεοκοπία, άρα αποκλείεται να μας βγάλει από αυτήν, γι αυτό και έχει γίνει της μόδας το γιαούρτωμα, το σφύριγμα και το κυνήγι των βουλευτών. Αυτό μάλιστα θα σας έλεγα ότι είναι σωστό από την άποψη της κοινής γνώμης, γιατί όλοι αυτοί έχουν μία συλλογική ευθύνη, ενώ έχουν διαμορφώσει και την κοινή γνώμη σε λάθος κατεύθυνση.
-Τι εννοείτε;
-Έχουν διαμορφώσει μία «εκλογική πελατεία» που, με τη συμπεριφορά τους τώρα, την εξαγριώνουν. Θα πρέπει να απευθυνθούν με νέους όρους στην κοινωνία, αλλά δεν βλέπω κάτι καινούργιο. Είναι χαρακτηριστικό δε ότι οι βουλευτές συζητούν για τα πάντα, εκτός από τη μείωση των αποδοχών τους! Μέχρι και ο Μπερλουσκόνι, που τον θεωρούμε διαπλεκόμενο, ξεκίνησε την παρουσίαση του πακέτου λιτότητας στην Ιταλία, μειώνοντας καταρχήν 30% τις αποδοχές των βουλευτών. Αν θέλει η πολιτική τάξη να απευθυνθεί με νέους όρους στην κοινωνία, μπορεί να το κάνει. Προς το παρόν, όμως, προτιμούν να κυκλοφορούν με Μερσεντές και Λέξους και να τους γιαουρτώνουν. Είναι επιλογή τους-αξιοπερίεργη θα έλεγα. Υπάρχει ένα σενάριο που λέει ότι εμείς θα συνεχίζουμε να πηγαίνουμε κουτσά στραβά τα επόμενα δύο χρόνια, σταθεροποιείται εντωμεταξύ το τραπεζικό σύστημα της Ιρλανδίας, πάει κάπως καλύτερα η Πορτογαλία, οπότε τότε θα μπορέσουν να πατήσουν το κουμπί και να μας αδειάσουν! Προς το παρόν, δεν έχουν αυτή την πολυτέλεια, γι αυτό και επινοούν διάφορα σχήματα «υποστήριξης», τα οποία και αυτά είναι αρκετά προβληματικά.
-Εσείς ζήσατε ποτέ φτωχικά στη ζωή σας;
-Όχι. Έζησα, όμως περιορισμένα. Είμαι μεσοαστικής καταγωγής, αλλά υπήρξαν εισοδηματικές καμπύλες στη ζωή μου- σκεφτείτε ότι έχασα τον πατέρα μου, πολιτικό μηχανικό, όταν ήμουν τριών ετών, κάτι που επηρέασε την οικογένεια μου. Σε γενικές γραμμές, όμως, ήμουν πάντα στους «προνομιούχους». Δεν έχω κάνει φτωχός, αλλά δεν το αποκλείω να συμβεί στο μέλλον έτσι όπως πάει η οικονομία και τα media. Άλλο είναι να είσαι δημοσιογράφος και άλλο είναι να είσαι εκδότης. Οι οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες τείνουν να γίνουν αρκετά σκληρές.
-Η πιο δύσκολη περίοδος της ζωής σας επαγγελματικά, ήταν τα γεγονότα του «Ελεύθερου Τύπου»;
-Η πιο δυσάρεστη ήταν η κρίση του Ελεύθερου Τύπου, 1992-1994, που διασπάστηκε ο Ελεύθερος Τύπος- όταν έφτιαξε ο Ρίζος τον «Αδέσμευτο»- και μετά, η αποπομπή μου από τον Ελεύθερο Τύπο, το 2002. Ωστόσο, όλα αυτά, αυτά μοιάζουν με παιδικές αναμνήσεις διότι όλα ήταν και επιλογή. Τώρα γίνεται δυσάρεστη η κατάσταση για αντικειμενικούς λόγους, όχι για υποκειμενικούς: Πρέπει να τρέξεις, να βρεις τα λεφτά, να πληρώσεις, να ικανοποιήσεις τις τράπεζες, τα ασφαλιστικά ταμεία, τους εργαζόμενους, τους προμηθευτές. Υπάρχουν διάφορες δυσάρεστες περίοδοι στην επαγγελματική μου ζωή, αλλά διαπιστώνω ότι η πιο δυσάρεστη τώρα ξεκινάει.
-Δεν υπάρχει ελπίδα;
-Δεν θεωρώ ότι θα υπάρξει ανάκαμψη στο άμεσο μέλλον. Αυτά είναι για τα «τηλεοπτικά παράθυρα». Έχουμε μία μεγάλη δοκιμασία μπροστά μας, η οποία μπορεί να κρατήσει ακόμη και 15-20 χρόνια.
-Τόσο πολύ;
-Σημασία έχει πότε θα πιάσουμε τον πάτο, αγαπητέ μου, γιατί δεν τον έχουμε πιάσει ακόμη! Πέφτουμε, όμως, σχεδόν ελεύθερα. Και καταστροφικά. Τέτοια ύφεση δεν έχουμε ξαναζήσει στην μεταπολεμική περίοδο και ελπίζω να μην την ξαναζήσουμε στα επόμενα 50 χρόνια.
-Εσείς χρωστάτε λεφτά σε κάποιους;
-Πείτε μου έναν που είναι στα media και δεν χρωστάει, να του πάρω συνέντευξη! Εγώ έχω το εξής πρόβλημα: Χρωστάω λίγα και οι τράπεζες πλέον σέβονται αυτούς που τους χρωστάνε πολλά. Διότι, άμα χρωστάς λίγα, όλοι εξαντλούν την αυστηρότητά τους ενώ, αν χρωστάς πολλά- αρκετές δεκάδες εκατομμύρια ευρώ-, τότε γίνεσαι πρόβλημα διότι, έτσι και σε εξαφανίσουν οι τράπεζες, θα έχουν αυτές πρόβλημα στον ισολογισμό τους.
-Αυτό που επιθυμείτε για το μέλλον είναι πλέον η ηρεμία;
-Η ηρεμία για μένα είναι καταδίκη. Θέλω να είμαι δημιουργικός για όσο πάει. Και θέλω να πάει πολύ!
Δημοσιεύθηκε στο περιοδικό People, τον Ιούλιο του 2011.
