Πίνει ένα ποτήρι κρασί, χρειάζεται λίγο χρόνο για να
ταξινομήσει και πάλι σε μία ευθεία γραμμή τις σκέψεις του ύστερα από άλλο ένα
πολύωρο γύρισμα σε μία περιοχή κάπου έξω από την Αθήνα- εκεί όπου βρίσκεται
σχεδόν καθημερινά. Στο τραπέζι του σαλονιού του κάποια βιβλία, μερικοί διάλογοι
σε χαρτί- σενάρια του ρόλου του από την σειρά του ΑΝΤ1-, ελάχιστα
αντικείμενα. Γνωρίζω ότι αποφεύγει την πολύ μεγάλη έκθεση ενώ θεωρείται από τους
δημοσιογράφους «δύσκολη περίπτωση» στις απαντήσεις. Όχι άδικα αν ανατρέξει
κανείς σε αρχεία παλαιότερων δηλώσεών του- οι περισσότερες λακωνικές. Ωστόσο,
όταν αισθανθεί εμπιστοσύνη και ασφάλεια, η φιλοσοφία της ζωής του και η αφήγησή
του σε ό,τι έζησε και ζει σ αυτήν, δικαιολογεί απολύτως τη γοητεία της μυστήριας-
για τους περισσότερους- εικόνας του. Της τόσο πολύ γοητευτικής.
-Τι σας ξεκουράζει μετά από ένα πολύωρο γύρισμα;
-Η ηρεμία. Μετά από πολλές ώρες δουλειάς υπάρχει μία υπερκόπωση-
και σωματική και ψυχική. Τα απλά πράγματα με χαλαρώνουν: Ένα ποτήρι κρασί, λίγη
μουσική, η σιωπή.
-Είναι περισσότερες πια οι στιγμές σιωπής που ζείτε;
-Ναι. Δεν ξέρω αν πληθαίνουν αυτές οι στιγμές, αλλά
αισθάνομαι ότι τώρα τις έχω περισσότερη ανάγκη. Με τη σιωπή και τη συνεύρεση με
τον εαυτό μου ηρεμώ. Έτσι κι αλλιώς, είμαι μοναχικός άνθρωπος- δεν πάω σε πάρτι,
δεν συναλλάσσομαι με πολύ κόσμο και άνευ λόγου. Πιστεύω ότι τα έχω βρει με τον
εαυτό μου σε ένα πολύ μεγάλο βαθμό, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν εκτιμώ και
δεν απολαμβάνω τη συντροφιά κάποιων αγαπημένων προσώπων ή μιας παρέας στην
οποία μπορεί να βρεθώ. Βέβαια, αν αυτή η παρέα είναι πολυπληθής, αρχίζει η
ταλαιπωρία μου (χαμογελάει). Γιατί δεν μπορώ να επικοινωνήσω με τόσους πολλούς
ανθρώπους ταυτόχρονα.
-Υπήρξαν περίοδοι που σας ταλαιπωρούσε η μοναχικότητά σας;
-Όχι. Από μικρός, ποτέ δεν είχα πρόβλημα να μένω μόνος μου.
Μην σας πω ότι μου άρεσε κιόλας.
-Πως ήταν η παιδική σας ηλικία;
-Ήταν ειρηνικά όλα, πολύ όμορφα μέχρι μίας εποχής. Κάπου
στην προεφηβεία, όμως, ήρθε να ταράξει αυτή τη γαλήνη η Χούντα. Και αυτό με
επηρέασε, γιατί ο πατέρας μου ήταν από τα πρώτα ονόματα που έψαξαν να βρουν
επειδή ήταν αντάρτης και είχε «φακελωθεί». Είχε αντιληφθεί εγκαίρως ότι θα
συνέβαινε αυτό και πρόλαβε να παραιτηθεί από τη δουλειά του- ήταν διευθυντής
στην Εθνική Τράπεζα.
-Υποθέτω πως θα αντέδρασε όταν του είπατε ότι θέλετε να
γίνετε ηθοποιός.
-Ήταν αλλιώς τα πράγματα τότε. Και η αποκατάσταση στο
επάγγελμα του τραπεζικού ήταν αξιοζήλευτη. Δεν μπορούσαν να διανοηθούν οι
γονείς μου πως «πετάω» κάτι τέτοιο για να γίνω ηθοποιός! Υπήρχε η αίσθηση ότι
«το παιδί μου θα δυστυχήσει αν γίνει ηθοποιός» ενώ μπροστά του του προσφερόταν
αυτό το «δώρο». Τελικά, πατέρας μου είχε φύγει όταν εγώ μπήκα τελικά στη Δραματική
σχολή και παραιτήθηκα από την Εθνική Τράπεζα στην οποία μέχρι τότε εργαζόμουν -
κάτι που έκανα κρυφά από τη μητέρα μου.
-Ήταν το μεγαλύτερο ρίσκο της επαγγελματικής σας πορείας αυτό;
-Ναι! Αλλά και σήμερα, την ίδια απόφαση θα έπαιρνα. Αφενός
μεν γιατί το περιβάλλον της τράπεζας ήταν πολύ αντίξοο για μένα- είχα πολλά
ψυχοσωματικά προβλήματα όσο εργαζόμουν εκεί- αφετέρου είχα μέσα μου έναν Ζαλμά
που τον κουβαλούσα μέσα μου πολύ άσχημα σε σχέση με τα «θέλω» του. Όλο αυτό
ήταν πολύ βαρύ. Πιθανόν να μην ζούσα σήμερα αν παρέμενα υπάλληλος τραπέζης.
-Πάντα ακολουθούσατε τα «θέλω» σας;
-Αυτό ήταν ένα πολύ ισχυρό «θέλω». Κι όταν το «θέλω» δεν
είναι καπρίτσιο αλλά κάτι το σοβαρό, τότε οφείλεις να του δώσεις σημασία και να
το ακολουθήσεις. Από τον καιρό που έφυγα από την τράπεζα και ακολούθησα τη
σταδιοδρομία του ηθοποιού έκανα διάφορες ριζοσπαστικές κινήσεις: Κάποια στιγμή
εγκατέλειψα το θέατρο και ακολούθησα την «ομάδα Εδάφους» του Δημήτρη Παπαϊωάννου,
χωρίς να έχω κανένα εχέγγυο ότι θα μπορούσα να ευδοκιμήσω εκεί, καθώς και
διάφορα άλλα, κυρίως σε σχέση με τρανταχτά «όχι» που έχω πει. Κοιτάξτε, όλα
κοστίζουν στη ζωή- και τα «όχι» κοστίζουν συνήθως σε οικονομική βάση. Ευτυχώς,
όμως, δεν μου στοίχησαν σε επίπεδο καλλιτεχνικό. Ωστόσο, προτιμούσα να ήμουν
φτωχός και να μην έχω μία- όπως και συνέβη κάποια περίοδο στη ζωή μου που ζούσα
κάτω από το όριο της φτώχιας- παρά να έχω χρήματα και να είμαι κάτι που δεν
εκτιμώ.
-Υπήρξατε για πολλά χρονικά διαστήματα φτωχός οικονομικά;
-Από τη δουλειά μου άρχισα να ανταμείβομαι μετά το 1995- και
ενώ είχα πρωτοεμφανιστεί στο θέατρο το 1982. Πολλές φορές έχω μείνει άνεργος,
επειδή δεν ήθελα να κάνω μία δουλειά που δεν μου άρεσε.
-Ποτέ δεν έπαιξαν ρόλο τα λεφτά στις επιλογές σας;
-Ποτέ. Ξέρετε, όσο μεγαλώνεις αρχίζει και σε επισκέπτεται
μία ανασφάλεια- αυξάνονται κάπως οι ανάγκες σου- κυρίως αν στο παρελθόν έχεις
βιώσει καταστάσεις που δεν θέλεις να βιώσεις ξανά. Στα πλαίσια λοιπόν αυτής της
διαδικασίας έχουν υπάρξει στιγμές στη σταδιοδρομία μου που έχω βάλει νερό στο
κρασί μου, αλλά ποτέ για να κάνω κάτι για το οποίο θα ντρέπομαι ή θα σιχαίνομαι.
-Η επαγγελματική σας ζωή ήταν πάντα σε προτεραιότητα σε
σχέση με την προσωπική;
-Το αντίθετο: Για μένα, προτεραιότητα έχει η ζωή- στο βαθμό
που μπορεί κάποιος να ρίξει το βάρος του εκεί. Βασικά, θέλω να ζω και διψάω για
ζωή! Άλλωστε, από τη ζωή θα αντλήσεις και το υλικό που χρειάζεσαι για τη
δουλειά του καλλιτέχνη.
-Τι σας αρέσει να κάνετε όταν δεν εργάζεστε;
-Έχω μία πολύ στενή σχέση με τη θάλασσα- κάνω ιστιοπλοΐα.
Από παιδί μας είχε μυήσει ο πατέρας μου στη θάλασσα. Το να είμαι στο νερό είναι
σαν να βρίσκομαι στο σπίτι μου. Κι είναι πολύ μεγάλη η γοητεία να κουμαντάρεις
τη θάλασσα…
-Παρατήσατε ποτέ τη δουλειά σας προκειμένου να ζήσετε έναν
έρωτα, έτσι όπως εσείς θα επιθυμούσατε;
-Δεν έχει προκύψει κάτι τέτοιο μέχρι στιγμής. Δεν έχει
χρειαστεί. Δεν έχω μπει ποτέ σε αυτό το δίλημμα- δεν μου προέκυψε.
-Υπήρξαν ωστόσο έρωτές σας που να χωρίζουν τη ζωή σας σε
«πριν» και «μετά»;
-Υπήρξαν σταθμοί.
-Μεγαλώνοντας, σκεφτήκατε ποτέ αν θα θέλατε ένα παιδί του οποίου
να είχατε εσείς την ευθύνη;
-Αν κρίνω από ό,τι λένε οι άνθρωποι που με ξέρουν πάρα πολύ
καλά, θα ήμουν πολύ καλός μπαμπάς. Ωστόσο, την ευθύνη του να μεγαλώνεις έναν
άνθρωπο την έχω μέσα μου ως πάρα πολύ βαριά και δεν μου προέκυψε ποτέ κάτι
τέτοιο. Ποτέ δεν είχα διακαή πόθο να κάνω ένα παιδί. Αν και μάλλον είναι το πιο
σοβαρό πράγμα που μπορεί να κάνει κάποιος στη ζωή του.
-Τι φοβάστε στη ζωή σας;
-Ο φόβος είναι πολύ φυσιολογικό πράγμα αλλά, μέχρι στιγμής,
δεν έχω κάνει πίσω. Είμαι αρκετά αγωνιστής στις επιλογές μου.
-Έχετε κάνει ποτέ κακό στον εαυτό σας;
-Το κακό που μπορεί να κάνουμε στον εαυτό μας, περιορίζεται
μόνο στο πεδίο της διαφθοράς και, σε αυτό το κομμάτι, έχω προσπαθήσει -όσο
μπορώ- να προστατέψω τον εαυτό μου από αυτή την κατάντια. Βέβαια, δεν είμαι
Θεός και ξέρω ότι η ασχήμια μπαίνει μέσα μας πολύ πιο εύκολα από ότι η ομορφιά.
Αλλά, στην ηλικία που βρίσκομαι πιστεύω ότι κρατάω αρκετά δυνατά μέσα μου τα
κύτταρα της αθωότητας- και δεν τα χω σκοτώσει ούτε τα έχω λερώσει ποτέ.
-Πως διατηρείτε αυτή την αθωότητα;
-Ανέκαθεν ήμουν άνθρωπος που είχε την ανάγκη ύπαρξης μίας
ηθικής στη ζωή και μιας ντομπροσύνης. Και επίσης, είμαι και πολύ ευθύς στον
τρόπο σκέψης. Όταν λοιπόν κάτι μου «μυρίζει» ότι ξεφεύγει από τα ηθικά όρια που
εγώ έχω θέσει στον εαυτό μου, βαράνε καμπανάκια.
-Θυμώνετε εύκολα;
-Δεν είμαι ευέξαπτος. Η αντίδραση ωστόσο ποικίλει, όταν
συμβεί κάτι τέτοιο: Μπορεί μέσα μου να βράζω ή να ξεσπάσω.
-Χτυπήσατε ποτέ κάποιον άνθρωπο;
-Στο παρελθόν, ναι.
-Ζητήσατε μετά «συγνώμη»;
-Όχι. Αν είχα βέβαια απέναντι μου τώρα αυτόν τον άνθρωπο και
κάναμε μία συζήτηση, θα μπορούσα να πω «ξέρεις κάτι, συγνώμη για τότε που σε
χτύπησα- αν και είχα δίκιο». Τώρα μπορεί να μην το κανα.
-Οι άνθρωποι που σας πλήγωσαν είναι περισσότεροι από αυτούς
που πληγώσατε εσείς;
-Δεν ξέρω αν είναι περισσότεροι ή λιγότεροι. Εκείνο όμως που
μπορώ να σας πω με βεβαιότητα είναι ότι σε άλλο επίπεδο έχω πληγώσει εγώ και σε
άλλο επίπεδο έχω πληγωθεί. Και μπορεί να έχω πληγώσει κάποιους ανθρώπους, αλλά
έχω φροντίσει να είμαι πολύ ειλικρινής.
-Πάντα;
-Στις ανθρώπινές μου σχέσεις, ναι.
-Κλαίτε εύκολα;
-Όχι. Άμα όμως με πιάσει το βαθύ παράπονο μπορεί να κλαίω
και για ώρες. Ωστόσο, είναι πολύ σπάνιες οι φορές αυτές. Γενικά, δεν είμαι
ευσυγκίνητος. Προσέξτε, δεν λέω «ευαίσθητος», λέω «ευσυγκίνητος».
-Κολακεύεστε όταν σας θεωρούν έναν από τους ωραιότερους
άντρες ηθοποιούς στην Ελλάδα;
-Ευχάριστο μου ακούγεται. Αλλά δεν είναι και κάτι σημαντικό.
Την υπαρξιακή μου οντότητα δεν την έχω βασίσει ποτέ στην εξωτερική μου
εμφάνιση.
-Ούτε όταν ήσασταν 20 ή 25 χρόνων;
-Ούτε. Και μάλιστα, όταν ήμουν σε εκείνες τις ηλικίες που
λέτε, δεν είχα καν αίσθηση της εμφάνισής μου.
-Δεν σας το έλεγαν οι άλλοι;
-Ναι, αλλά δεν μου έκανε ιδιαίτερη εντύπωση αυτό γιατί είχα
πολύ μεγάλη ντροπή μέσα μου. Ήμουν πολύ συνεσταλμένος. Και δεν με ανακούφιζε η
κολακεία αυτή.
-Τώρα πια δεν είστε συνεσταλμένος;
-Θεωρώ ότι παραμένω συνεσταλμένος, αν και έχω αποκτήσει πια
με τα χρόνια μία minimum αυτοπεποίθηση και έναν τρόπο να χειρίζομαι τον εαυτό μου σαν
κοινωνικό ον.
-Τι είναι για σας η αποτυχία σε προσωπικό επίπεδο;
-Δεν είναι το να ζήσει κανείς μία άσχημη σχέση, είναι το να
ζήσει κανείς μία ανειλικρινή σχέση ή μία σχέση κατά τη διάρκεια της οποίας δεν
υπήρξε ουσιαστική επικοινωνία. Αυτό είναι αποτυχία για μένα. Και ευτυχώς δεν
συνέβησαν πολλές, τέτοιους είδους αποτυχίες, στην πορεία της ζωής μου.
-Επικαλείστε το Θεό στις δυσκολίες που προκύπτουν;
-Επικαλούμαι την πίστη. Για μένα, το νόημα της ζωής είναι η
πίστη σε οτιδήποτε επιλέξει ο καθένας. Και εγώ, αυτή την πίστη, δεν την χάνω
εύκολα.
Δημοσίευση στο περιοδικό "Omikron", τον Απρίλιο του 2012.
