Η LifO καταγράφει εικόνες λίγο πριν από την ακολουθία του Επιταφίου
που πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά, μετά από δεκαετίες, στον Άγιο Γεώργιο τον
Εξορινό, στην σκλαβωμένη από τους Τούρκους πόλη της Αμμοχώστου.
«...Σφάλιξε κλείσε δίπλωσε παράπονο στα χείλη
χώσου στην άμμο Αμμόχωστος σαν σπάνιο κοχύλι,
θαλασσινός ο κόρφος σου κι ανθοί στις αμασχάλες
κι ολόδροση πώς μύριζες στις πρώτες τις ψιχάλες...».
Νίκη Κατσαούνη
Η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου του Εξορινού βρίσκεται στην εντός των τειχών κατεχόμενη πόλη της Αμμοχώστου και σε αυτήν τελούνταν λειτουργίες μέχρι το 1956. Με πρωτοβουλία ομάδας Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων, επιτεύχθηκε η επαναλειτουργία του ναού και έτσι φέτος, ύστερα από 58 χρόνια, ο ναός επαναλειτούργησε Μεγάλη Παρασκευή, για την Ακολουθία του Επιταφίου. Ήδη έχουν βρεθεί στην Κύπρο για την δημοσιογραφική κάλυψη του γεγονότος, το BBC, το Reuters και άλλα διεθνή πρακτορεία.
χώσου στην άμμο Αμμόχωστος σαν σπάνιο κοχύλι,
θαλασσινός ο κόρφος σου κι ανθοί στις αμασχάλες
κι ολόδροση πώς μύριζες στις πρώτες τις ψιχάλες...».
Νίκη Κατσαούνη
Η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου του Εξορινού βρίσκεται στην εντός των τειχών κατεχόμενη πόλη της Αμμοχώστου και σε αυτήν τελούνταν λειτουργίες μέχρι το 1956. Με πρωτοβουλία ομάδας Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων, επιτεύχθηκε η επαναλειτουργία του ναού και έτσι φέτος, ύστερα από 58 χρόνια, ο ναός επαναλειτούργησε Μεγάλη Παρασκευή, για την Ακολουθία του Επιταφίου. Ήδη έχουν βρεθεί στην Κύπρο για την δημοσιογραφική κάλυψη του γεγονότος, το BBC, το Reuters και άλλα διεθνή πρακτορεία.
Ο Εξορινός που εξορίζει τους εχθρούς
Οι Νεστοριανοί πιστεύουν στις δύο φύσεις του Χριστού και η αίρεση αυτή είχε πολλούς οπαδούς στην Ανατολή και ιδιαίτερα στη Συρία. Οι Νεστοριανοί της Κύπρου (που ήλθαν στην Αμμόχωστο μετά την πτώση της Άκρα το 1291) υπάγονταν σύμφωνα με τη Bulla Cypria στον Λατίνο αρχιεπίσκοπο και ήταν κυρίως έμποροι που αποτελούσαν την πλουσιότερη τάξη της Αμμοχώστου. Ιδιαίτερα γνωστοί για την εμπορική τους δραστηριότητα ήταν οι νεστοριανοί αδελφοί Λαχά της Αμμοχώστου, που περιγράφει ο Λεόντιος Μαχαιράς: «Ο οποίος επολόμαν κατά την πίστη του πολλά ψυσικά και έκτισεν και την εκκλησία τους Νεστορήδες απού γης». Πιστεύεται ότι ο ναός των Νεστοριανών οικοδομήθηκε γύρω στα 1360 από έναν από τους αδελφούς Λαχά.
Η ελληνική του ονομασία (Άγιος Γεώργιος Ξορινός) φαίνεται ότι βρίσκει τις ρίζες της σε μια παράδοση που λέει ότι όποιος θέλει να απαλλαγεί από έναν εχθρό, το μόνο που έχει να κάνει είναι να πάρει χώμα από το πάτωμα αυτής της εκκλησίας και να το σκορπίσει γύρω από την κατοικία του εχθρού του, ο οποίος μέσα σε ένα χρόνο θα φύγει από την πόλη. Ο ναός αυτός βομβαρδίστηκε από τα τουρκικά πυρά το 1571 και στη συνέχεια χρησιμοποιήθηκε ως στάβλος από τους Τούρκους.
Είναι χτισμένη σύμφωνα με τα γοτθικά πρότυπα, και μάλιστα από τις εκκλησίες που είδαν οι Κύπριοι που συνόδευαν τον Πέτρο τον Α’ στην εκστρατεία του στην Ευρώπη. Ομοιότητες παρουσιάζει με το Αββαείο του Μπέλλαπαϊς. Το εσωτερικό της εκκλησίας είναι τοιχογραφημένο και χρονολογείται σε δύο περιόδους: αυτήν του 14ου αιώνα που φέρει βυζαντινές επιδράσεις, και αυτήν του 15ου αιώνα με αναφορές στην ιταλική και συριακή νοοτροπία.
(Απόσπασμα από το βιβλίο «ΑΜΜΟΧΩΣΤΟΣ, Η Ιστορία της Πόλης», Άννα Γ. Μαραγκού, Ανδρέας Γ. Κούτας, Λευκωσία, 2005).
Οι Νεστοριανοί πιστεύουν στις δύο φύσεις του Χριστού και η αίρεση αυτή είχε πολλούς οπαδούς στην Ανατολή και ιδιαίτερα στη Συρία. Οι Νεστοριανοί της Κύπρου (που ήλθαν στην Αμμόχωστο μετά την πτώση της Άκρα το 1291) υπάγονταν σύμφωνα με τη Bulla Cypria στον Λατίνο αρχιεπίσκοπο και ήταν κυρίως έμποροι που αποτελούσαν την πλουσιότερη τάξη της Αμμοχώστου. Ιδιαίτερα γνωστοί για την εμπορική τους δραστηριότητα ήταν οι νεστοριανοί αδελφοί Λαχά της Αμμοχώστου, που περιγράφει ο Λεόντιος Μαχαιράς: «Ο οποίος επολόμαν κατά την πίστη του πολλά ψυσικά και έκτισεν και την εκκλησία τους Νεστορήδες απού γης». Πιστεύεται ότι ο ναός των Νεστοριανών οικοδομήθηκε γύρω στα 1360 από έναν από τους αδελφούς Λαχά.
Η ελληνική του ονομασία (Άγιος Γεώργιος Ξορινός) φαίνεται ότι βρίσκει τις ρίζες της σε μια παράδοση που λέει ότι όποιος θέλει να απαλλαγεί από έναν εχθρό, το μόνο που έχει να κάνει είναι να πάρει χώμα από το πάτωμα αυτής της εκκλησίας και να το σκορπίσει γύρω από την κατοικία του εχθρού του, ο οποίος μέσα σε ένα χρόνο θα φύγει από την πόλη. Ο ναός αυτός βομβαρδίστηκε από τα τουρκικά πυρά το 1571 και στη συνέχεια χρησιμοποιήθηκε ως στάβλος από τους Τούρκους.
Είναι χτισμένη σύμφωνα με τα γοτθικά πρότυπα, και μάλιστα από τις εκκλησίες που είδαν οι Κύπριοι που συνόδευαν τον Πέτρο τον Α’ στην εκστρατεία του στην Ευρώπη. Ομοιότητες παρουσιάζει με το Αββαείο του Μπέλλαπαϊς. Το εσωτερικό της εκκλησίας είναι τοιχογραφημένο και χρονολογείται σε δύο περιόδους: αυτήν του 14ου αιώνα που φέρει βυζαντινές επιδράσεις, και αυτήν του 15ου αιώνα με αναφορές στην ιταλική και συριακή νοοτροπία.
(Απόσπασμα από το βιβλίο «ΑΜΜΟΧΩΣΤΟΣ, Η Ιστορία της Πόλης», Άννα Γ. Μαραγκού, Ανδρέας Γ. Κούτας, Λευκωσία, 2005).
Δημοσίευση στη LifO, τον Απρίλιο του 2014.
