4.8.11

ΔΗΜΗΤΡΑ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ: "15 ΧΡΟΝΙΑ ΧΩΡΙΣ ΤΟΝ ΑΝΔΡΕΑ"

Τις τελευταίες μέρες πηγαινοέρχεται από τη σπίτι της στο ΝΙΜΙΤΣ, για ορισμένες εξετάσεις που πρέπει να κάνει η μητέρα της, κάποια προβλήματα υγείας, ελπίζει «τίποτα το σοβαρό». Εκεί, στην είσοδο του νοσοκομείου, κάτω από την λευκή ταμπέλα με τα μπλε γράμματα «εφημερεύει», ξεκινάει το «λαϊκό προσκύνημα»: Άνθρωποι καθισμένοι σε αναπηρικά καροτσάκια να παρακαλούν τους συνοδούς τους για να τους μετακινήσουν προς το μέρος της να την αγγίξουν για λίγο, ηλικιωμένοι που ζητούν να κουβεντιάσουν μαζί της, νέοι άνθρωποι που θέλουν να βγάλουν φωτογραφία δίπλα της, λίγο να χαμογελάσουν. Εκείνη δεν χαλάει κανένα χατίρι σε κανέναν, λέει σε όλους πως «όλα θα πάνε καλά», τους χαϊδεύει τα χέρια, φιλάει κάποια παιδιά στο μάγουλο, ένας νοσοκόμος της μιλάει για το σημερινό ΠΑ.ΣΟ.Κ, μία μεσήλικη για τον Ανδρέα που λάτρεψε. Κάνει νεύμα με το χέρι της να τα πούμε λίγο πιο κάτω, καθισμένοι σε ένα παγκάκι. Έρχεται μετά από 20 λεπτά. «Εδώ δεν θα μας διακόψει κανείς», λέει.
-Αν ζούσε σήμερα ο Ανδρέας, πιστεύετε ότι τα πράγματα στην Ελλάδα θα ήταν διαφορετικά;
-Δεν μου αρέσει να ερμηνεύω τον Ανδρέα Παπανδρέου. Ωστόσο, είμαι σίγουρη ότι, μελετώντας το έργο του και έχοντας ζήσει 10 χρόνια κοντά στον ηγέτη, αλλά και στον άνθρωπο Ανδρέα Παπανδρέου, είμαι σίγουρη ότι δεν θα είχε αφήσει να εξελιχθούν τα πράγματα με αυτό τον τραγικό, για όλους τους Έλληνες, τρόπο. Και με την οδυνηρή τροπή που έχουν πάρει πια οι καταστάσεις στη χώρα μας, είμαι βέβαιη ότι μόνο ένας Ανδρέας Παπανδρέου θα μπορούσε σήμερα να σώσει την Ελλάδα. Αλλά, δυστυχώς, δεν υπάρχει πια.
-Αισθάνεστε παραγκωνισμένη από το κόμμα που ο ίδιος δημιούργησε, τους πολιτικούς του φίλους και τα παιδιά του;
-Είναι φανερό ότι εγώ είμαι για όλους αυτούς ένα ανεπιθύμητο πρόσωπο, persona non grata. Γιατί εγώ υπήρξα ένας άνθρωπος, που ήταν εμπόδιο στις εξελίξεις. Ο Ανδρέας θα έπρεπε να είχε φύγει πολύ νωρίτερα από την πολιτική σκηνή, αλλά και από τη ζωή. Δεν έφυγε τότε που υπολόγιζαν κάποιοι από εκείνους που μου αναφέρετε- όλοι ξέρουν ποιοι είναι. Γιατί μία απλή, αλλά και δυναμική γυναίκα όπως ήμουνα εγώ, τον κράτησε περισσότερο καιρό ζωντανό, μονάχα με την αγάπη της. Επειδή όλοι λοιπόν ήθελαν τον Ανδρέα πεθαμένο, χρέωσαν σε μένα όσα παραπάνω χρόνια έζησε. Η τεράστια όμως αγάπη που έδωσα στον Ανδρέα, ήταν τελικά κίνητρο ζωής για εκείνον.
-Πότε ήταν η τελευταία φορά που μιλήσατε με τον Γιώργο ή με τον Νίκο Παπανδρέου;
-Συναντιόμαστε σε κάποια μνημόσυνα. Τελευταία φορά, συναντηθήκαμε στο προτελευταίο μνημόσυνο. Από τότε δεν είχαμε ξανά κάποια επαφή.
-Ερωτευτήκατε άλλον άντρα, με τον τρόπο που ερωτευτήκατε τον Ανδρέα;
-Κανέναν! Ο Ανδρέας ήταν και είναι ο μοναδικός έρωτας και η μοναδική αγάπη της ζωής μου. Ήταν ο απόλυτος έρωτας και είμαι ευτυχής που, στο πέρασμα της ζωής μου, με ευλόγησε ο Θεός να τον ζήσω. Ίσως να γεννήθηκα για να δώσω αγάπη σε αυτό τον άνθρωπο.
-Θα θέλατε να είχατε αποκτήσει ένα παιδί μαζί του;
-Ναι.
-Δεν το επιδιώξατε όσο ήσασταν μαζί;
-Όχι. Ήταν οι καταστάσεις τέτοιες που τελικά δεν το επέτρεψαν: Αρρώστιες, νοσοκομεία, δίκες, αλλεπάλληλες εκλογικές αναμετρήσεις, πρωθυπουργία, έντονη δουλειά. Η φροντίδα ενός τέτοιου ανθρώπου, δεν ήταν εύκολη υπόθεση.
-Συνεχίζετε να πληγώνεστε όταν κάποιοι ασχολούνται μαζί σας με κακεντρέχεια;
-Πολύ. Είναι όλα άδικα. Άλλα, συνηθισμένα τα βουνά από τα χιόνια. Άλλωστε, έχω υποστεί τόση πολλή αδικία στη ζωή μου, που έχω πλέον μπουκώσει! Κάποιοι παρουσιάστηκαν πρόσφατα σε μία τηλεοπτική εκπομπή και είπαν ότι «δεν ήταν σωστή η επιλογή συζύγου που έκανε ο Ανδρέας!». Και ποιοι είναι αυτοί που θα κρίνουν την επιλογή του Ανδρέα; Ποια θα ήταν αυτή που θα ξενυχτούσε τα βράδια, για να δει αν αναπνέει ο Ανδρέας, με ανιδιοτέλεια και αυτοθυσία; Ο ίδιος άλλωστε έλεγε σε συνέντευξη του στο Θανάση Λάλα «δεν υπάρχει πιο ανιδιοτελές άτομο από τη Δήμητρα». Γιατί εγώ, δεν ζήτησα ποτέ τίποτα από τον Ανδρέα. Αλίμονο! Να ζητούσα αντάλλαγμα από τον άνθρωπο που τόσο αγάπησα; Για ποια με πέρασαν;
-Δεν είχατε δει σε εκείνον τον πρωθυπουργό; Είδατε μόνο τον άνδρα;
-Εγώ σεβόμουν απόλυτα το θέμα της πρωθυπουργίας- είχα χρέος απέναντι στην ιστορία-, αλλά εγώ τον άνδρα ερωτεύτηκα, όχι το αξίωμά του. Γι αυτό και όταν τον παντρεύτηκα, στις 13 Ιουλίου 1989, ήταν πια στην αντιπολίτευση και όχι στην πρωθυπουργία.
-Κάποιοι θα έλεγαν ότι εκμεταλλεύεστε το όνομα του, για να παραμένετε στην επικαιρότητα.
-Τι εννοείτε; Εξαγόρασα εγώ ποτέ τα χρόνια που έζησα δίπλα σε αυτόν τον σπουδαίο άνδρα; Πιστεύετε ότι ζω μία πλούσια ζωή; Αστεία πράγματα. Ζω κάτω από πολύ δύσκολες συνθήκες- κι ας υπήρξα σύζυγος πρωθυπουργού-, προσπαθώ να πουλήσω τρία σπίτια και ακόμη δεν το χω κατορθώσει, διαβιώ με μισή σύνταξη, δηλαδή 1.600 ευρώ. Μπορεί να μένω στα βόρεια προάστια- αν κάποιοι μου το καταλογίζουν και αυτό-, γιατί εκεί ζούσαμε με τον Ανδρέα, αλλά εμένα οι παρέες των βορείων προαστίων και τα πλούσια σαλόνια, ποτέ δεν μ άρεσαν. Για να τελειώνουμε: Σε κανένα βαθμό εγώ δεν εκμεταλλεύτηκα το όνομα του Ανδρέα!
-Σήμερα ανήκετε στο ΠΑ.ΣΟ.Κ;
-Το ΠΑ.ΣΟ.Κ που ίδρυσε ο Ανδρέας Παπανδρέου, δεν υπάρχει. Από τη στιγμή που έκλεισε τα μάτια του και το πήρε ο Κώστας Σημίτης, πήγε αλλού και σήμερα δεν έχει καμία σχέση με το ΠΑ.ΣΟ.Κ του τότε. Το ΠΑ.ΣΟ.Κ, σήμερα, είναι πιο δεξιό κι από ένα νεοφιλελεύθερο κόμμα. Το πατριωτικό κίνημα του λαού, πέθανε μαζί με το θάνατο του ηγέτη του. Προσωπικά, αν με ρωτάτε, έχω τελειώσει ιδεολογικά και συναισθηματικά με το ΠΑ.ΣΟ.Κ από τότε που έχασα τον άντρα μου.
-Είναι αλήθεια ότι, στις επόμενες βουλευτικές εκλογές, θα είστε υποψήφια με τη «Δημοκρατική Αριστερά»;
-Δεν μου έχει γίνει ποτέ καμία τέτοια πρόταση. Αυτή τη στιγμή, όμως, δεν σκέφτομαι κάτι τέτοιο- εξάλλου δεν μπορώ να λέω ψέματα στον κόσμο, ντρέπομαι και φαίνεται στα μάτια μου-, δεν με απασχολεί η καρέκλα, με νοιάζει μόνο το μέλλον της χώρας μου που είναι θολό. Ο Ανδρέας πάντα μου έλεγε ότι δύο ήταν αυτά που θεωρούσε πυλώνες της δημοκρατίας: Τα περήφανα γηρατειά και τους νέους που λάτρευε. Πείτε μου: Ποιος προστατεύει σήμερα αυτές τις δύο ομάδες ανθρώπων;
-Ούτε το ΠΑ.ΣΟ.Κ σας έκανε πρόταση για να πολιτευτείτε;
-Όχι. Για λόγους που όλοι γνωρίζουμε, εγώ είμαι κομμένη από το ΠΑ.ΣΟ.Κ.
-Θα ψηφίζατε ποτέ Νέα Δημοκρατία;
-Πιστεύω ότι ο κύκλος των δύο μεγάλων κομμάτων, έχει πια τελειώσει. Και η ανοχή του κόσμου, έχει πλέον εξαντληθεί.
-Ποια ήταν τα πιο όμορφα χρόνια που ζήσατε μέχρι τώρα;
-(χαμογελάει) Έζησα ενδιαφέροντα χρόνια, αλλά δεν μπορώ να πω ότι ήταν ευτυχισμένα. Έζησα πολύ δύσκολα χρόνια, ενδιαφέροντα όμως από πλευράς ιστορικής. Ευτυχισμένος ήταν μόνο ο πρώτος χρόνος γνωριμίας μου με τον Ανδρέα. Τι να πρωτοθυμηθώ; Τις ίντριγκες; Τις προσωπικές επιθέσεις; Τους τόνους λάσπης και τα μυθεύματα που έριξαν στο πρόσωπο μου; Τους τόνους δηλητήριο; Τα πρωτοσέλιδα; Τις φωτογραφίες; Αναρωτιόμουν: Τι τους έκανα; Τι; Επειδή ερωτεύτηκα αυτό τον άνθρωπο, έπρεπε να με κατασπαράξουν; (συγκινείται).
-Τα πρωτοσέλιδα από προσωπικές σας στιγμές, σας πόνεσαν πιο πολύ απ όλα;
-Έκλαψα πολύ γι αυτά. Ήταν πολύ οδυνηρό! Πας σήμερα σε μία παραλία και βλέπεις πολλές κοπέλες γυμνόστηθες να κάνουν μπάνιο και να το απολαμβάνουν. Κάποτε, λοιπόν, ήμουν κι εγώ μία από αυτές τις κοπέλες. Που να ήξερα, όμως, ότι αυτό που χαιρόμουν εγώ κάποια χρόνια πριν ανυποψίαστη, θα κρεμόταν κάποτε με μανταλάκια στα περίπτερα για να το λοιδορεί όλη η Ελλάδα και όχι μόνο; Γιατί δεν ήμουν πια «η Δήμητρα, η υπάλληλος της Ολυμπιακής», ήμουν «η σύζυγος του πρωθυπουργού». Ο Θεός ας τους κρίνει όλους αυτούς. Στη ζωή μου και μισήθηκα και αγαπήθηκα. Πολύ. Δεν μετανιώνω, όμως, για τίποτα.
-Θα θέλατε να είχατε αγαπηθεί περισσότερο;
-Έχω αγαπηθεί τόσο πολύ από τον άντρα μου, που μου φτάνει για δέκα ζωές! Είμαι πολύ γεμάτος άνθρωπος από αγάπη. Και αυτή την επιστρέφω στον κόσμο. Έρχονται, με αγκαλιάζουν, με φωνάζουν «Δήμητρα» στο δρόμο, μου λένε «ξέρετε, εγώ ψηφίζω Νέα Δημοκρατία, αλλά σας συμπαθώ πάρα πολύ!» και χαίρομαι. Μέσα στη στενάχωρη ζωή που ζούμε, δεν μπορείτε να φανταστείτε πόσο σημαντικό είναι να σε αγκαλιάζουν άγνωστοι σου άνθρωποι και να σε φιλάνε, επειδή απλά σ’ αγαπάνε χωρίς να έχουν να κερδίσουν κάτι από σένα, χωρίς να έχεις κάποιο αξίωμα για να τους «βολέψεις». Η δική μου υπερηφάνεια είναι που ξέρω ότι θα περπατήσω στο δρόμο και δεν υπάρχει περίπτωση να βρεθεί έστω και ένας που να μου πετάξει γιαούρτι, να μου πει «φταις κι εσύ και ο άντρας σου γι αυτά!». Αυτή λοιπόν είναι η μεγάλη μου προίκα και το μεγάλο μου κέρδος: Το καθαρό μου κούτελο στον κόσμο! Ας φοβούνται οι υπόλοιποι το θυμό του λαού που θα γίνει- να είστε βέβαιος γι αυτό- ένα μεγάλο ποτάμι που θα τους παρασύρει.
-Σας λείπει σήμερα ένας έρωτας;
-Καμία γυναίκα δεν θέλει να είναι μόνη. Κουράστηκα πολύ πια να είμαι εγώ ο άντρας του εαυτού μου, όλα αυτά τα χρόνια. Αλλά, δεν εκβιάζω καταστάσεις. Όποτε έρθει στη ζωή μου, όποια στιγμή έρθει, ο έρωτας είναι καλοδεχούμενος। Δεν με παίρνει, όμως, να κάνω καμία άλλη λάθος επιλογή. Πρέπει να είμαι πια πάρα πολύ σίγουρη και προσεκτική, για τον οποιονδήποτε μελλοντικό σύντροφο της ζωής μου. Γιατί δεν αντέχω πια καμία εκμετάλλευση και κανένα άλλο πόνο. Όπως λέει κι ο Ελύτης που λατρεύω και είναι βάλσαμο ζωής για μένα: «Ω, δύσβατη δύσβατη ζωή, από ποιο σοκάκι γίνεται κανείς να σε περάσει;».
Δημοσιεύθηκε στο People, τον Αύγουστο του 2011.