«Στον ενικό να μου μιλάς»,
ήταν η πρώτη του κουβέντα όταν είχα μπει στο σπίτι του στα Ιλίσια-Δεκέμβριος
ήταν του 2005. Η Χάιδω, η γυναίκα του, μόλις είχε επιστρέψει από τη λαϊκή και
συγύριζε τα πράγματα στην κουζίνα: Ντομάτες, αγγουράκια στο κάτω ράφι του ψυγείου,
κολοκυθάκια, μελιτζάνες στο πάνω, φακές και γίγαντες μέσα στα ντουλάπια της
κουζίνας, «τα φασολάκια θα τα αφήσω στον πάγκο γιατί αρέσουν στο Μιχάλη μου».
Μου είχε φανεί περίεργο, σ’ εκείνο το μικρό τριάρι του πρώτου ορόφου, να μιλάμε
για Hollywood, γυρίσματα στο
εξωτερικό, Γκρέκορυ Πεκ, Άντονυ Κουίν και Αλ Πατσίνο…«Μην τρελαίνεσαι», μου
εξηγούσε. «Δουλειά είναι όλα». Από κάποιο ράφι στο σαλόνι, είχε τραβήξει τα σενάρια
από το «Εξπρές του Μεσονυχτίου» και «το μαντολίνο του λοχαγού Κορέλι» για να δω
«πως δουλεύουν εκεί», σε ένα μικρό τραπεζάκι, κοντά στο μπαλκόνι, μία κορνιζαρισμένη
ασπρόμαυρη φωτογραφία με εκείνον αγκαλιά με τον Θόδωρο Αγγελόπουλο, σε κάποιο σημειωματάριο
οδηγίες από μία Αμερικανίδα παραγωγό και ένα απόκομμα αεροπορικού εισιτηρίου
«Νέα Υόρκη-Αθήνα». Μόλις είχε επιστρέψει από (άλλο ένα) ταξίδι του στο Hollywood. Εκεί όπου βρισκόταν για τα γυρίσματα μίας ακόμη
ταινίας.
-Το ξέρεις ότι το «Μόναχο», η ταινία στην οποία πρωταγωνιστείς με σκηνοθέτη τον Στίβεν Σπίλμπεργκ, θα είναι ένα από τα φαβορί φέτος για να πάρει Όσκαρ καλύτερης ξένης ταινίας;
-Μακάρι. Θα υπάρχει και μία ταινία στα βραβεία Όσκαρ στην οποία συμμετέχει ένας Έλληνας ηθοποιός.
-Είναι εντυπωσιακό πάντως ότι υπάρχει στην Ελλάδα ηθοποιός που να έχει συνεργαστεί με τα μεγαλύτερα ονόματα του ξένου κινηματογράφου και αυτό να μην είναι γνωστό στην ίδια του τη χώρα...
-Η Ελλάδα, αγάπη μου γλυκιά, τρώει τα παιδιά της. Εάν εγώ πάω τώρα και παίξω σε μια υπερπαραγωγή και πάρω βραβείο Όσκαρ πρώτου αντρικού ρόλου, με αντιπάλους τον Ρομπερτ Ντε Νίρο, τον Ντάστιν Χοφμαν, τον Αλ Πατσινο, τον Τζακ Νίκολσον, και έρθω εδώ, θα μου πούνε «ε… καημένε, και τι έγινε;».
-Δεν νομίζω να συνέβαινε κάτι τέτοιο...
-Στην Ελλάδα επικρατούν οι άχρηστοι, οι ατάλαντοι και οι ανίκανοι.
-Γιατί έχεις αυτή την πίκρα από τους Έλληνες;
-Γιατί δεν γίνονται σωστά πράγματα. Ένας ξένος ηθοποιός έχει τον ατζέντη του. Ο Έλληνας δεν τον έχει. Ένας νέος ηθοποιός εδώ που θα παίξει σε ένα σήριαλ, έχει γίνει πρωταγωνιστής, και τύχει να γίνει και εξώφυλλο σε κάποιο από αυτά τα περιοδικά που κυκλοφορούν, τότε δεν το συζητάμε καθόλου, μας βλέπει αφ’ υψηλού. Ποιο; Αυτό το μέχρι πρότινος παιδάκι. Αυτό το έβλεπα και προχθές στην εκδήλωση που διοργάνωσε το «TV Έθνος». Φωνάξανε παιδάκια που έχουνε κάνει 3 ή 4 σήριαλ. Τι λέτε ρε κύριοι, σοβαρολογείτε; Κοίταξε, σε κάθε γραφείο παραγωγής υπάρχει και κάποιος που κάνει το casting και λειτουργεί με δικά του κριτήρια και πλαίσια. Αυτός επηρεάζει τον παραγωγό. Εδώ, στο γόνατο γίνεται το casting, ενώ στο εξωτερικό ο casting director είναι πολύ μεγάλη υπόθεση.
-Γιατί πιστεύεις ότι σε φώναξε ο Στίβεν Σπίλμπεργκ για το
«Μόναχο»;-Το ξέρεις ότι το «Μόναχο», η ταινία στην οποία πρωταγωνιστείς με σκηνοθέτη τον Στίβεν Σπίλμπεργκ, θα είναι ένα από τα φαβορί φέτος για να πάρει Όσκαρ καλύτερης ξένης ταινίας;
-Μακάρι. Θα υπάρχει και μία ταινία στα βραβεία Όσκαρ στην οποία συμμετέχει ένας Έλληνας ηθοποιός.
-Είναι εντυπωσιακό πάντως ότι υπάρχει στην Ελλάδα ηθοποιός που να έχει συνεργαστεί με τα μεγαλύτερα ονόματα του ξένου κινηματογράφου και αυτό να μην είναι γνωστό στην ίδια του τη χώρα...
-Η Ελλάδα, αγάπη μου γλυκιά, τρώει τα παιδιά της. Εάν εγώ πάω τώρα και παίξω σε μια υπερπαραγωγή και πάρω βραβείο Όσκαρ πρώτου αντρικού ρόλου, με αντιπάλους τον Ρομπερτ Ντε Νίρο, τον Ντάστιν Χοφμαν, τον Αλ Πατσινο, τον Τζακ Νίκολσον, και έρθω εδώ, θα μου πούνε «ε… καημένε, και τι έγινε;».
-Δεν νομίζω να συνέβαινε κάτι τέτοιο...
-Στην Ελλάδα επικρατούν οι άχρηστοι, οι ατάλαντοι και οι ανίκανοι.
-Γιατί έχεις αυτή την πίκρα από τους Έλληνες;
-Γιατί δεν γίνονται σωστά πράγματα. Ένας ξένος ηθοποιός έχει τον ατζέντη του. Ο Έλληνας δεν τον έχει. Ένας νέος ηθοποιός εδώ που θα παίξει σε ένα σήριαλ, έχει γίνει πρωταγωνιστής, και τύχει να γίνει και εξώφυλλο σε κάποιο από αυτά τα περιοδικά που κυκλοφορούν, τότε δεν το συζητάμε καθόλου, μας βλέπει αφ’ υψηλού. Ποιο; Αυτό το μέχρι πρότινος παιδάκι. Αυτό το έβλεπα και προχθές στην εκδήλωση που διοργάνωσε το «TV Έθνος». Φωνάξανε παιδάκια που έχουνε κάνει 3 ή 4 σήριαλ. Τι λέτε ρε κύριοι, σοβαρολογείτε; Κοίταξε, σε κάθε γραφείο παραγωγής υπάρχει και κάποιος που κάνει το casting και λειτουργεί με δικά του κριτήρια και πλαίσια. Αυτός επηρεάζει τον παραγωγό. Εδώ, στο γόνατο γίνεται το casting, ενώ στο εξωτερικό ο casting director είναι πολύ μεγάλη υπόθεση.
-Αυτό δεν το ξέρω. Πρώτη φορά συναντήθηκα με τον Σπίλμπεργκ στα γυρίσματα στη Μάλτα. Όταν με είδε ο Σπίλμπεργκ εκεί, σηκώθηκε απ’ τη θέση του, ήρθε και με χαιρέτησε, σαν να με ήξερε από άλλες δύο-τρεις ταινίες που έκανα στο εξωτερικό. Η ενδυματολόγος βέβαια της ταινίας, μου το είχε πει από πριν ότι «εσένα σε γουστάρει πολύ ο Στίβεν », χωρίς καν να γνωριζόμαστε από πριν. Όταν μετά συναντηθήκαμε, είχαμε τέτοια οικειότητα μεταξύ μας σαν να είχαμε κάνει μαζί τέσσερεις-πέντε ταινίες. Υπάρχει μία σκηνή, στο τέλος της οποίας σκοτώνεται ένας Παλαιστίνιος πράκτορας και υποτίθεται ότι πάω εγώ, φωνάζω και τους βρίζω. Στο σενάριο έγραφε «φτύνεις τα χρήματα» και λέω στον Σπίλμπεργκ «εμείς στην Ελλάδα κάνουμε μια άλλη κίνηση, μουντζώνουμε και λέμε «χώστα στο κώλο σου ρε μαλάκα!». Με κοιτάει και μου λέει: «Do it Michael, anything you think its Greek, do it. You are my Greek site now». Και σκέφτομαι κι εγώ «κοίτα να δεις σε ποιόν τα λέω και τα δέχεται!». Στον Σπίλμπεργκ, που ότι πιάνει ο άνθρωπος γίνεται χρυσάφι…
-Η εύλογη απορία είναι τι γνωριμίες έχεις, ποιες διασυνδέσεις, και κάνεις ταινίες στο εξωτερικό; 27 ταινίες στο εξωτερικό, δεν είναι και λίγο πράγμα…
-Ξέρουν οι ξένοι ότι υπάρχει στην Ελλάδα ένας casting director που λέγεται Μάκης Γαζής και με τον οποίο εγώ συνεργάζομαι. Αν έρθουν επομένως εδώ να κάνουν μια ταινία θα απευθυνθούν στο Μάκη. Από εκεί κι έπειτα, είναι δικό τους θέμα ποιόν θα επιλέξουν και ποιόν όχι.
-Υπάρχουν πολλοί νέοι, αλλά και παλαιότεροι Έλληνες ηθοποιοί που προσπαθούν να κάνουν καριέρα στο εξωτερικό, αλλά δεν τα καταφέρνουν. Εσύ γιατί πιστεύεις ότι τα κατάφερες;
-Αυτό δεν μπορώ να στο πω εγώ. Είναι θέμα άστρου, ικανοτήτων, φάτσας, υποκριτικής; Αυτό δεν το ξέρω.
-Σου έχουν δώσει συγχαρητήρια άνθρωποι του χώρου; Σου λένε «μπράβο»;
-Και τι να το κάνω; Ο ξένος σου λέει «That’s good Michael» και μετά σε φωνάζουν για κάτι άλλο. Στην Ελλάδα σου λένε «μπράβο» και μετά παίρνουνε ηθοποιούς αγγούρια. Να τα λέμε ανοιχτά τα πράγματα. Στην Ελλάδα υπάρχουν οι κλίκες, ο φίλος, η φίλη, η παρέα, η εταιρία…Άσε δε αυτούς τους tv stars που είναι στην επικαιρότητα και που το 80% από αυτούς δεν έχει πατήσει ποτέ το πόδι του σε κινηματογραφικό πλατό.
-Ποιους εννοείς;
-Δεν θέλω να πω ονόματα. Κάνουνε μια επιτυχία στην τηλεόραση και μετά τους παίρνουν και στο θέατρο μπας και κόψουν εισιτήρια. Στο εξωτερικό κάτι τέτοιο δεν γίνεται, κι ας είσαι ο μεγαλύτερος star της τηλεόρασης.
-Είσαι 40 χρόνια ηθοποιός. Είναι δυνατόν να μην ανήκες κι εσύ κάποια στιγμή σε μία κλίκα;
-Όχι, ποτέ. Δεν μ’ αρέσουν αυτά τα πράγματα εμένα. Εγώ λειτουργώ ως εξής: «κάναμε μαζί μια δουλειά, σου άρεσα, θα με ξανάφωνάξεις, δεν σου άρεσα δεν θα συνεργαστούμε ξανά». Εάν έδινα μία συνέντευξη στο εξωτερικό για το τι συμβαίνει στην Ελλάδα πάνω σε αυτά τα πράγματα, την επόμενη μέρα θα δεχόμουν εκατό μηνύσεις.
-Γιατί δεν έφυγες από την Ελλάδα, όταν έπρεπε για να κάνεις καριέρα στο εξωτερικό;
-Λάθος μου. Αν έκανα στο εξωτερικό τις μισές απ’ τις δουλειές που έκανα εδώ, θα είχα τώρα ένα lear jet για να πηγαίνω ταξίδια στο εξωτερικό όποτε γουστάρω-άσε δε τα σπίτια και τις πισίνες. Εδώ, όποτε χρειάζεται να κάνουμε κάτι, πάντα, μα πάντα, δεν έχουνε λεφτά. Στο εξωτερικό κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει. Αν, αγάπη μου δεν έχεις λεφτά, δεν κανείς ταινία. Είναι πολύ απλά τα πράγματα. Θα σου φέρω ένα πρόσφατο παράδειγμα από ταινία που έκανα για το εξωτερικό: Μια φορά που χρειάστηκε να πάω από την Αθήνα στην Μάλτα, δεν πήγα γιατί δεν διέθετε το αεροπλάνο πρώτη θέση. Το συμβόλαιο έλεγε ότι ο ηθοποιός ταξιδεύει πάντα στην πρώτη θέση. Αν δεν υπήρχε διαθέσιμη πρώτη θέση, θα περιμέναμε την επόμενη πτήση. Όπως και με το ξενοδοχείο. Το συμβόλαιο λέει ότι ο ηθοποιός θα μείνει σε πέντε αστέρων ξενοδοχείο. Δεν μπορεί η παραγωγή να σε βάλει σε τεσσάρων αστέρων ξενοδοχείο. Οφείλει να σου βρει πέντε αστέρων.
-Πότε σου έγινε η πρόταση για να μείνεις στο εξωτερικό και να κάνεις καριέρα εκεί;
-Το 1977, όταν έπαιξα στο «Εξπρές του Μεσονυχτίου». Μου το είχαν προτείνει ο Πάρκερ και ο Μάρσαλ.
-Τότε γιατί δεν το ’κανες;
-Γιατί είχα τη μητέρα μου άρρωστη και δεν μπορούσα να την αφήσω μόνη. Σήμερα δεν ξέρω αν ήτανε σφάλμα ή συγκυρία. Έβαλα το προσωπικό μου θέμα πιο πάνω από την όποια τυχόν καριέρα στο εξωτερικό. Ήταν επιλογή μου όμως.
-Πως είναι όταν επιστρέφεις στην Ελλάδα, ύστερα από μία ακόμη συμμετοχή σου σε ταινία του Hollywood;
-Είναι ένα Σκοτσέζικο ντους. Και αναρωτιέμαι, γιατί να συμβαίνει αυτό το πράγμα. Είμαστε ο πιο έξυπνος λαός του κόσμου. Έχουμε όμως ένα τρομερό μειονέκτημα: βάζουμε τα χεράκια μας και βγάζουμε τα ματάκια μας. Οι ξένοι δεν είναι τόσο έξυπνοι όσο είμαστε εμείς, αλλά έχουν άλλα προτέρηματα..
-Πολλοί αναρωτιούνται γιατί στο θέατρο επιλέγεις να πρωταγωνιστείς στο «Περοκέ» και όχι σε ένα θεατρικό σχήμα ρεπερτορίου;
-Το θέατρο είναι θέατρο. Δεν υπάρχει ποιοτικό και εμπορικό. Και τον Σαίξπηρ να ανεβάσεις, αν τον ανεβάσεις χάλια είναι κακό έργο. Δεν έχει να κάνει αυτό με την ποιότητα.
-Κάποιος, όμως, θα περίμενε ότι με τέτοια «προίκα» στον κινηματογράφο θα έκανες αυστηρότερες επιλογές.
-Αν κάποιος με φωνάξει, εγώ σκέφτομαι ότι «αυτός ο άνθρωπος με προτίμησε εμένα για τη δουλειά». Και όταν η δουλειά είναι αξιοπρεπής δεν έχω κανένα λόγο να αρνηθώ.
-Το κάνεις και για λόγους επιβίωσής;
-Δεν είχα ποτέ πρόβλημα με αυτό. Δεν μπορείς, όμως, να απορρίπτεις τη μία φορά, να απορρίπτεις και την άλλη. Τότε να κάτσεις σπίτι σου. Πρέπει και να επιβιώσεις από αυτή τη δουλεία που διάλεξες να κάνεις.
-Όταν περπατάς στο δρόμο, νιώθεις άσχημα που ο περισσότερος κόσμος δεν ξέρει αυτά τα οποία έχεις κάνει;
-Δεν με νοιάζει. Εγώ είμαι χαμηλών τόνων και θα παραμείνω έτσι. Στην Ελλάδα όμως όταν είσαι χαμηλών τόνων είσαι «ατάλαντος», μη προτιμητέος, και δεν μετράς. Τα βλέπω και γελάω αυτά τα πράγματα που συμβαίνουν. Εδώ για να ζητήσεις μία συνέντευξη από κάποιον πιτσιρικά, πρέπει να μιλήσεις πρώτα με τη γραμματέα του, τη mamager του. Εμένα δεν με πήρες απευθείας στο κινητό μου και το κανονίσαμε; Σε παρέπεμψα καθόλου σε παρατρεχάμενους; (γελάει). Ε, λοιπόν, όλα αυτά τα παιδάκια εγώ τα παίζω κομπολόι.
Δημοσίευση στο "Down Town", τον Δεκέμβριο του 2005. Αναδημοσίευση στη "LifO", τον Σεπτέμβριο του 2013, αμέσως μετά το θάνατό του, την Τρίτη 17 Σεπτεμβρίου 2013. Η φωτογραφία είναι της Ολυμπίας Κρασαγάκη από το photomag.gr.
http://www.lifo.gr/team/gnomes/41828
